«ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΟΜΑΙ σοι, Κύριε, ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου». Τι σημαίνει «ἐν ὅλῃ» ; Με όλη την προθυμία, με όλη την προσοχή, απαλλαγμένος απ’ όλες τις βιοτικές φροντίδες, με τον νου υψωμένο στον ουρανό και την ψυχή ελεύθερη από τα δεσμά του σώματος. «Εν καρδία», όχι απλώς με λόγια, ούτε μόνο με την γλώσσα και το στόμα, αλλά και με την διάνοια.

Στην ευχαριστία προς τον Θεό ξόδευε όλο τον χρόνο του (ο Δαβίδ) και για τις ευεργεσίες που έγιναν προς αυτόν και προς τους άλλους. Τίποτε άλλο δεν θέλει τόσο ο Θεός όσο αυτό. Αυτό είναι θυσία, αυτό προσφορά, αυτό απόδειξη ευγνώμονος ψυχής, αυτό πληγή κατά του διαβόλου. Απ’ αυτό δοξάστηκε ο Ιώβ … αυτό είναι κυρίως δείγμα καλοπροαίρετης ψυχής, το να ευγνωμονεί τον Θεό τις ώρες των θλίψεων και των δυσκολιών (καταλάβατε λοιπόν γιατί σήμερα τόσα πολλά θέλουν να μας κλέψουν λίγο χρόνο ; για να ξεχάσουμε τον Θεό).

Για να δείξει ότι αυτοί που δεν ενεργούν έτσι δεν φταίνε αυτά που τους συμβαίνουν αλλά η διεστραμμένη γνώμη τους πρόσθεσε «ἐν βουλῇ εὐθέων καὶ συναγωγῇ.  μεγάλα τὰ ἔργα Κυρίου». Τα έργα του Θεού πάντα είναι μεγάλα αλλά χρειάζεται ειλικρίνεια και καθαρότητα ψυχής για να τα δει ο άνθρωπος. Επειδή και ο ήλιος είναι λαμπρός αλλά όχι γι αυτούς που έχουν άρρωστα μάτια.

Όταν δεις κάποιον να κατηγορεί τα έργα του Θεού όχι μόνο να μη δίνεις σημασία στα λόγια του, αλλά να καταλαβαίνεις πόσο άρρωστος είναι. Όπως κι εκείνος που λέει ότι είναι σκοτεινός ο ήλιος δείχνει απλά ότι πάσχει στην όραση κι εκείνος που λέει ότι είναι πικρό το μέλι πάσχει στην γεύση … αν ένας έχει ψυχή ειλικρινή και όχι διεστραμμένη κι αυτά που θεωρούνται βάσανα θα έμενε έκπληκτος από την ωφέλεια που έχουν. Κι αφήνοντας άλλα βάσανα ας ασχοληθούμε μόνο με τον θάνατο, την αρρώστια, την φτώχια και τα παρόμοια. Αν ένας έχει ειλικρινή καρδιά κι αυτά θα τα αποδεχθεί και θα θαυμάσει.

Αν και εξ αιτίας της αμαρτίας μπήκε ο θάνατος στην ζωή μας, αλλ’ όμως είναι τόση η αφθονία της αγαθότητας του Θεού και η φιλανθρωπία και η υπερβολική κηδεμονία του, ώστε κι αυτόν να τον χρησιμοποιήσει για το καλό του γένους μας. Πες μου, τι βαρύ έχει ο θάνατος ; δεν είναι απαλλαγή από τους κόπους ; δεν είναι τερματισμός φροντίδων ; Δεν ακούς τον Ιώβ που τον εγκωμιάζει και λέει «Ο θάνατος είναι ανάπαυση για τον άνθρωπο». Δεν είναι κόψιμο της κακίας ; Επειδή αν είναι κάποιος πονηρός κόβεται η δυνατότητα για κακίες μόλις πεθάνει. «Ο γαρ αποθανών δεδικαίωται από της αμαρτίας», δηλαδή δεν μπορεί να προσθέσει άλλες αμαρτίες.

Αν κάποιος είναι αγαθός και πεθάνει, σε ασφάλεια θα βρίσκονται όλα τα έργα της αρετής του και δεν κινδυνεύει να χάσει τον θησαυρό του. Αυτούς που ζουν, πες μου, δεν τους κάμνει πιο σώφρονες κι επιεικείς ; Δεν βλέπεις ότι συχνά προσερχόμενοι σε κηδεία οι πλούσιοι και αλαζόνες που έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους, όταν δουν το σώμα κουφό κι ακίνητο, και τα παιδιά να είναι ορφανά και την γυναίκα χήρα, και τους φίλους σκυθρωπούς και όλο το σπίτι βυθισμένο στην λύπη, πως συμμαζεύονται, πως ταπεινώνονται, πως συντρίβονται ;

Κι αν και είχαν ακούσει μύριες διδασκαλίες χωρίς να ωφεληθούν τίποτα, από το θέαμα εκείνο συνέρχονται επειδή συνειδητοποίησαν την ευτέλεια και φθορά της ανθρώπινης φύσης, και το σαθρό και άστατο της δύναμής τους, και προβλέποντας από τις ξένες συμφορές αυτά που περιμένουν κι αυτούς.

Αν και υπάρχει ο θάνατος συμβαίνουν τόσες αρπαγές, τόσες πλεονεξίες, και όπως τα ψάρια καταπίνουν τους αδύνατους οι δυνατότεροι, αν δεν υπήρχε ο θάνατος τι θα τους σταματούσε ; διότι αν και γνωρίζουν ότι δεν θ’ απολαύσουν αυτά που αρπάζουν, αλλά είτε θέλουν είτε όχι θα τα εγκαταλείψουν σε άλλους, δείχνουν τόση λύσσα και μανία, αν ήξεραν ότι θα τα έχουν για πάντα τι θα μπορούσε να σβήσει την πονηρή τους επιθυμία ;

Τα στεφάνια του μαρτυρίου δεν πλέκονται με τον θάνατο ; Ο Παύλος δεν έστησε αμέτρητα τρόπαια λέγοντας «Καθημερινά πεθαίνω με την καύχηση που έχω για σας» ; Διότι δεν είναι ο θάνατος κακός, αλλά ο πονηρός θάνατος είναι κακός. Γι αυτό λέει «Τίμιος ενώπιον του Κυρίου ο θάνατος των οσίων αυτού». Και αλλού λέει «Θάνατος αμαρτωλών πονηρός» και αυτό ονομάζει πονηρό, το να πεθάνει κανείς έχοντας πονηρή συνείδηση που την βαραίνουν και την πιέζουν πολλά φορτία αμαρτιών.

Εκείνος όμως που έχει καθαρή συνείδηση, τρέχει προς τα βραβεία, προς τους στεφάνους. Και για να μάθεις ότι τον φόβο για τον θάνατο δεν τον προκαλεί ο ίδιος του αλλά η κακή προαίρεση των ανθρώπων άκουσε τον Παύλο πως τον επιζητεί λέγοντας «Και πράγματι εμείς που είμαστε μέσα στο ανθρώπινο αυτό σώμα στενάζουμε, περιμένοντας την διαβεβαίωση της χάριτος της υιοθεσίας μας μαζί με την απολύτρωση του σώματός μας από την φθορά» και αλλού το ίδιο δηλώνει «Αλλά αν και χύνω το αίμα μου σαν σπονδή για την θυσία και την λειτουργία της πίστεώς σας, χαίρομαι και συγχαίρομαι μάζί με όλους σας».

Αν λοιπόν ο θάνατος όχι μόνο δεν είναι φοβιστικός αλλά και επιθυμητός από εκείνους που ζουν σωστά, πολύ περισσότερο δεν είναι η φτώχια και όλα τα άλλα (από τα λόγια του Χρυσοστόμου βγαίνει το συμπέρασμα ότι όλα αυτά που φοβόμαστε καθημερινά, φτώχια, αρρώστια, ζημιές, ατυχήματα, πρόστιμα, χρέη, ταλαιπωρίες, απολύσεις, ακόμα και ο θάνατος δεν είναι πραγματικά κακά, αλλά τα θεωρούμε κακά επειδή δεν ζούμε σωστά, δηλαδή σύμφωνα με τις εντολές του Θεού).

του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 109^ο ΨΑΛΜΟ (συνέχεια και τέλος)

«ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν ἁγίων». Και αυτό είναι αποτέλεσμα της δύναμης εκείνου (του Θεού), το να κάνει τόσο λαμπρούς τους αγίους … γιατί δεν είπε ««ἐν τή λαμπρότητι τῶν ἁγίων» αλλά «ἐν ταῖς λαμπρότησι» ; επειδή είναι πολλά και διάφορα τα βραβεία (μας έλεγε κάποτε ένας μοναχός στην Ιερά Μονή Γρηγορίου του Αγίου Όρους ότι στην μέλλουσα ζωή οι δίκαιοι θα είναι σαν ένα ποτήρι, άλλος μεγάλο και άλλος μικρό. Κάθε ποτήρι θα ξεχειλίζει από την χάρη του Θεού, κανείς δεν θα νοιώθει κάποια έλλειψη, αλλά δεν θα ξέρουν τα μικρά ποτήρια τι υπερβολική χάρη έχουν τα μεγάλα ποτήρια. Ήταν μπροστά και ο μακαρίτης Γιάννης Ιωαννίδης και μας έλεγε ότι η χειρότερη περίοδος της ζωής του ήταν τότε που ήταν Υπουργός Αθλητισμού) … είναι της απερίγραπτης δύναμης του Θεού το να οδηγήσει τα φθαρτά και πρόσκαιρα σώματα σε τόση ισχύ και δύναμη.

«ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐγέννησά σε». Για να δείξει ότι αυτά τα κατορθώνει ο ομοούσιος με τον Πατέρα (ο Υιός) … όχι προ της ανατολής του εωσφόρου (του αυγερινού), αλλά προ της δημιουργίας, πριν να γίνει ο εωσφόρος. Γνωρίζει η Γραφή να τα ξεχωρίζει αυτά, (άλλο) όταν λέει προ της δημιουργίας και (άλλο) όταν λέει προ της ενεργείας (φαίνεται κάποιοι νόμιζαν ότι τα λόγια αυτά αναφέρονται στην Γέννηση του Χριστού που έγινε νύκτα, γι αυτό ο Χρυσόστομος λέει στο σημείο αυτό πολλά επιχειρήματα για να δείξει ότι δεν αναφέρονται στην κατά σάρκα Γέννηση από την Παναγία, αλλά στην κατά Πνεύμα Γέννηση από τον Πατέρα. Εξ άλλου, λέει, και ο Χριστός έτσι ερμήνευσε τα λόγια αυτά του ψαλμού, γι αυτό ρωτούσε τους Ιουδαίους, «πως αν είναι υιός του Δαβίδ, ο Δαβίδ τον αποκαλεί Κύριό του ;») … μη λοιπόν σκοντάφτεις στις λέξεις, αλλά να δέχεσαι την έννοιά τους όπως αρμόζει στον Θεό.

Και δες την σοφία του προφήτη. Δεν άρχισε τον ψαλμό με τα λόγια αυτά, αλλά τα είπε αφού πρώτα παρουσίασε τα κατορθώματα του Υιού. Αυτό ακριβώς έλεγε και ο Χριστός «αν δεν πιστεύετε στα λόγια μου, πιστέψτε στα έργα μου» … αρκούσε να πει ο προφήτης «ἐγέννησά σε» αλλά έβαλε και το «ἐκ γαστρὸς» γι αυτούς που τα σκέφτονται όλα γήινα, για να δείξει την γνησιότητα της γέννησης,  όπως κι όταν λέει χέρι, εννοεί την δημιουργική δύναμη του Θεού.

«ὤμοσε Κύριος καὶ οὐ μεταμεληθήσεται· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ». Βλέπεις πως άλλοτε μιλάει για την θεότητα (του Υιού) και άλλοτε  για την ανθρώπινη φύση του ; … Και γιατί είπε «κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ» ;  και για τα μυστήρια επειδή εκείνος (ο Μελχισεδέκ) προσέφερε άρτο και οίνο στον Αβραάμ και επειδή αυτή η ιερωσύνη είναι ελεύθερη από τον νόμο και επειδή είναι ατελείωτη και χωρίς αρχή (στην Ελλάδα δεν γίνεται ένας Επίσκοπος αν δεν πάρει την υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας !)

… αυτά που είχε ο Μελχισεδέκ συνεσκιασμένα (συμβολικά) έγιναν πραγματικότητα στον Χριστό (όλη η Παλαιά Διαθήκη δείχνει την προσμονή του Χριστού να σαρκωθεί, λένε κάποιοι άγιοι) … με το «ὤμοσε» μην νομίζεις ότι ορκίστηκε ο Θεός, αλλά εννοεί αυτό που οπωσδήποτε θα γίνει … ο ψαλμός αναφέρεται μια στα παρόντα μια στα μέλλοντα. Πρώτα μιλώντας για την μέλλουσα κρίση μαλακώνει τις σκληρές καρδιές και μετά μιλάει για τα παρόντα … βλέπεις ότι δεν πρέπει απλώς να στεκόμαστε στις λέξεις ; (οι καημένοι οι Προτεστάντες μόνο αυτό μπορούν να κάνουν) …

«Κύριος ἐκ δεξιῶν σου». Επιστρέφει τον λόγο στην σάρκα επειδή βλέπεται (η σάρκα του Χριστού) να αγωνιά (στην Γεσθημανή), να ιδρώνει και μάλιστα τέτοιο ιδρώτα σαν  θρόμβους αίματος και να ενισχύεται (από άγγελο). Διότι τέτοια είναι η φύση της σάρκας (άρα εμείς όταν μπροστά στα μεγάλα διλλήματα της ζωής μας παίρνουμε αποφάσεις χωρίς ούτε ν’ αγωνιάμε ούτε να ιδρώνουμε από ψυχική υπερένταση ενεργούμε αφύσικα).

«συνέθλασεν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς αὐτοῦ βασιλεῖς·  κρινεῖ ἐν τοῖς ἔθνεσι, πληρώσει πτώματα, συνθλάσει κεφαλὰς ἐπὶ γῆς πολλῶν». Αν χρησιμοποιεί η Γραφή τόσο ωμά τις λέξεις μην απορήσεις, επειδή συνηθίζει να το κάμνει. Εδώ αναφέρεται και στην κρίση των εχθρών της Εκκλησίας και στην κρίση των δαιμόνων από τον Χριστό (που έγινε όταν σαρκώθηκε) … το «συνθλάσει κεφαλὰς» αν το ερμηνεύσει κάποιος μεταφορικά σημαίνει ότι θα εξαφανίσει την παραφροσύνη, ενώ αν το ερμηνεύσει αισθητά την συμφορά των Ιουδαίων το 70 μΧ από τον Τίτο.

«ἐκ χειμάρρου ἐν ὁδῷ πίεται». Εδώ δείχνει την ταπεινή διατροφή του (του Χριστού), τον απλοϊκό τρόπο της ζωής του, που ήταν τόσο λιτή (η ζωή του) ώστε να πίνει νερό από τον χείμαρρο (ο Γέροντας Γεώργιος Αλευράς λέει ότι ήταν παγίδα να αφήσουμε την ύπαιθρο και να μαζευτούμε όλοι στις πόλεις) … διότι αυτή την φιλόσοφη δίαιτα ήρθε να διδάξει, την εγκράτεια στο στομάχι, την καταπάτηση στην φαντασία, την αποστροφή στην αλαζονεία.

Έπειτα για να δείξει το κέρδος της ζωής αυτής πρόσθεσε «διὰ τοῦτο ὑψώσει κεφαλήν».  Αυτό ήταν καρπός της ταπεινοφροσύνης και του σκληρού βίου. Αυτά δεν ειπώθηκαν για την θεότητα (του Χριστού) αλλά για την σάρκα του που έπινε νερό από τον χείμαρρο και δοξάστηκε. Διότι όχι μόνο δεν την έβλαψε σε τίποτα αυτή η ευτέλεια, αλλά και την ανέβασε σε ύψος απερίγραπτο.  Και εσύ λοιπόν αγαπητέ έχοντας τέτοιο υπόδειγμα, φεύγε τον μπερδεμένο και γεμάτο από φαντασίες τρόπο ζωής και επιδίωκε τον ταπεινό και απλό, αν θέλεις να γίνεις λαμπρός και σπουδαίος. Επειδή γι αυτό ήρθε ο Δεσπότης σου (ο Χριστός), για να σου διδάξει αυτό τον τρόπο ζωής.

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 108^ο ΨΑΛΜΟ (συνέχεια και τέλος)

«καὶ σύ, Κύριε Κύριε, ποίησον μετ᾿ ἐμοῦ ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου, ὅτι χρηστὸν τὸ ἔλεός σου». Βλέπε ευγνωμοσύνη, βλέπε ταπεινοφροσύνη, αν και είχε τον λόγο να δικαιούται την βοήθεια του Θεού, επειδή στην Γραφή είναι ξεκάθαρο γι αυτούς  που υποφέρουν άδικα, αλλ’ αυτός το αφήνει αυτό και ζητάει την βοήθεια μόνο επειδή είσαι λέει φιλάνθρωπος και ελεήμων. Σωστά είπε «χρηστὸν τὸ ἔλεός σου» επειδή κάποιες φορές οι άνθρωποι σε ελεούν για να σε εκμεταλλευτούν, ενώ ο Θεός πάντοτε για το συμφέρον σου (βλέπετε λοιπόν σε τι πλάνη βρισκόμαστε όταν εμπιστευόμαστε τυφλά τους ανθρώπους ; νομίζω κάποιες φορές ούτε το έλεος των γονέων προς τα παιδιά τους δεν είναι απαλλαγμένο από ιδιοτέλεια !).

«ρῦσαί με, ὅτι πτωχὸς καὶ πένης εἰμὶ ἐγώ, καὶ ἡ καρδία μου τετάρακται ἐντός μου». Βλέπεις πάλι ότι αξιώνει να σωθεί όχι επειδή είναι δίκαιο, αλλά επειδή κακοποιήθηκε, επειδή έπαθε αμέτρητα κακά ; (ένας συμμαθητής μου που έκαμνε εμπόριο σιτηρών αυτοκτόνησε επειδή στην κρίση το 2011 έπεσε έξω. Πόσα χάνουμε όταν δεν έχουμε την ελπίδα μας στον Θεό !) … «ὡσεὶ σκιὰ ἐν τῷ ἐκκλῖναι αὐτὴν ἀντανῃρέθην, ἐξετινάχθην ὡσεὶ ἀκρίδες». Εκφράζει την σφοδρότητα της επιβουλής αυτών που τον αδίκησαν, την απερίγραπτη κακουχία, και τις ενέργειες αυτού για να τ’ αντιμετωπίσει (έβλεπα σε ντοκιμαντέρ πως αντέδρασαν οι γυναίκες στα Καλάβρυτα το 1943 μόλις κατάλαβαν ότι οι Γερμανοί είχαν σκοτώσει όλους τους άντρες !).

«τὰ γόνατά μου ἠσθένησαν ἀπὸ νηστείας, καὶ ἡ σάρξ μου ἠλλοιώθη δι᾿ ἔλαιον». Βλέπεις με τι όπλα αντιμετωπίζει τις επιβουλές και τις κακουχίες ; (με νηστεία και προσευχή. Το ίδιο και ο Χριστός στον κήπο της Γεσθημανή «και γενόμενος εν αγωνία εκτενέστερον προσηύχετο, εγένετο δε ο ιδρώς αυτού ωσεί θρόμβοι αίματος). «κἀγὼ ἐγενήθην ὄνειδος αὐτοῖς· εἴδοσάν με, ἐσάλευσαν κεφαλὰς αὐτῶν». Οι πονηροί όταν δουν τον δίκαιο να επιτείνει την ευλάβεια, όχι μόνο δεν υποχωρούν, αλλά και τον κοροϊδεύουν.

Αυτός καταφεύγει στην ακατανίκητη βοήθεια του Θεού «βοήθησόν μοι, Κύριε ὁ Θεός μου, καὶ σῶσόν με κατὰ τὸ ἔλεός σου.  καὶ γνώτωσαν ὅτι ἡ χείρ σου αὕτη καὶ σύ, Κύριε, ἐποίησας αὐτήν». Δεν θέλω μόνο να σωθώ, αλλά κι εκείνοι να μάθουν από ποιόν σώθηκα, ώστε να κερδίσω διπλή νίκη (ο άγιος Παΐσιος όταν παρακαλούσε τον Θεό να βοηθήσει κάποιον έλεγε «βοήθηστον με τρόπο που να καταλάβει ότι εσύ τον βοήθησες»). «καταράσονται αὐτοί, καὶ σὺ εὐλογήσεις· οἱ ἐπανιστάμενοί μοι αἰσχυνθήτωσαν, ὁ δὲ δοῦλός σου εὐφρανθήσεται». Δείχνει ότι κι αν εξαπολύσουν αμέτρητες κατάρες, εφ’ όσον μας ευλογεί ο Θεός, καμία βλάβη δεν θα πάθουμε, αλλά σ’ αυτούς θα επιστρέψουν … δηλώνει ότι από τον Θεό προέρχεται η χαρά, όπως και κάθε καλό (γι αυτό σήμερα είμαστε σκυθρωποί, επειδή δεν ψάχνουμε την χαρά στον Θεό, αλλά την ψάχνουμε εκεί που δεν υπάρχει).

«ἐνδυσάσθωσαν οἱ ἐνδιαβάλλοντές με ἐντροπὴν καὶ περιβαλέσθωσαν ὡς διπλοΐδα αἰσχύνην αὐτῶν». Βλέπε πάλι ότι ζητάει όχι μόνο να τους παραδώσει στην τιμωρία, αλλά σε αισχύνη, σε ντροπή, ώστε να τους γίνει μάθημα διόρθωσης, και αφορμή μεταβολής προς το καλύτερο. «ἐξομολογήσομαι τῷ Κυρίῳ σφόδρα ἐν τῷ στόματί μου καὶ ἐν μέσῳ πολλῶν αἰνέσω αὐτόν,  ὅτι παρέστη ἐκ δεξιῶν πένητος τοῦ σῶσαι ἐκ τῶν καταδιωκόντων τὴν ψυχήν μου». Για όλα αυτά προσφέρει στον Θεό την υμνολογία, την ευχαριστία, την δοξολογία, την διακήρυξη προς όλους των κατορθωμάτων του Θεού, το ότι γίνεται κήρυκας σε πολλούς των καλών που του έκανε.

Διότι αυτό είναι θυσία, αυτό είναι προσφορά, το να θυμάται κανείς συνεχώς τις ευεργεσίες του Θεού, να τις ασφαλίσει στο μυαλό του, να τις διακηρύσσει με το στόμα του και να τις κάμνει γνωστές σε πολλούς. Έτσι θα πάρει αμοιβή από τον Θεό για την ευγνωμοσύνη του και θα δεχτεί μεγαλύτερη βοήθεια, και αυτοί που ακούνε αυτά που έγιναν στους άλλους θα γίνονται καλύτεροι και από τις ευεργεσίες που δέχτηκαν οι άλλοι θ’ αυξάνει ο ζήλος τους για την αρετή (άρα πρέπει να διηγούμαστε στους άλλους τα θαύματα που έκανε ο Θεός στην ζωή μας).

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 109^ο ΨΑΛΜΟ

«ΕΙΠΕΝ ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου· κάθου ἐκ δεξιῶν μου». Εδώ (στον πνευματικό αγώνα) αν δεν μάθεις με ακρίβεια πως παρατάσσεται ο αντίπαλος, πως εμείς τον πολεμάμε, δεν θα είναι μικρή η ζημιά που θα υποστείς (δυστυχώς εμείς κάμνουμε τα πάντα για να πάρουν τα παιδιά μας τα εφόδια για τον αγώνα της επιβίωσης του σώματος και τίποτα δεν κάμνουμε για την επιβίωση της ψυχής τους από τους εχθρούς της) … πρώτα θ’ αντιμετωπίσουμε τους Ιουδαίους που δεν αποδέχονται ότι τα λόγια αυτά ειπώθηκαν για τον Χριστό.

Ρωτάμε λοιπόν τους Ιουδαίους. Εδώ υπάρχει διάλογος δυο προσώπων. Συμφωνούν ότι αυτός που μιλάει είναι ο Θεός. Ποιος είναι αυτός που ακούει ; Ο Αβραάμ ή ο Δαβίδ ή ο Ζοροβάβελ ; Ναι αλλά κανείς απ’ αυτούς δεν ήταν ιερεύς, ενώ παρακάτω λέει ότι αυτός στον οποίο απευθύνεται έχει ιερωσύνη διαφορετική και παράξενη … άλλοι λένε ότι τα λέει ο δούλος του Αβραάμ για τον κύριό του. Ο Αβραάμ όμως δεν ήταν ιερεύς και γι αυτό ζητούσε την ευλογία από τον ιερέα Μελχισεδέκ. Εξ άλλου δεν θα μπορούσε να λεχθεί για τον Αβραάμ «ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐγέννησά σε». Τα λόγια αυτά είναι πάνω από την ανθρώπινη φύση. Ούτε για τον Δαβίδ ούτε για κανένα άλλο.

Και τα λόγια «κάθου ἐκ δεξιῶν μου» για ποιον ειπώθηκαν αφού όλα τα πρόσωπα είναι κατώτερα ; Και πως μιλάει για άλλον Κύριο αφού στην Γραφή ξεκάθαρα ορίζει ότι Κύριος είναι μόνο ο Θεός ; Για την δικιά σου αχαριστία ειπώθηκαν Ιουδαίε, που όταν σ’ έβγαλε από την σκλαβιά της Αιγύπτου έφτιαξες χρυσό μοσχάρι και το προσκυνούσες για Θεό ! αφού δεν το καταλαβαίνεις μόνος σου θα στο εξηγήσω εγώ (βλέπετε πως ο Μέγας Δάσκαλος, ο Χρυσόστομος, δεν δίνει αμέσως την εξήγηση αλλά αφού «ταλαιπωρήσει» πρώτα τους ακροατές του. Έτσι πρέπει να κάμνουμε κι εμείς οι δάσκαλοι με τους μαθητές μας).

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 108^ο ΨΑΛΜΟ (συνέχεια)

Τι να ονομάσει κάποιος τα λόγια του ψαλμού που λέχθηκαν, προφητεία ή κατάρα ; Προφητεία υπό μορφή κατάρας. Επειδή πρέπει οι ακούοντες να ωφελούνται από τα παθήματα των άλλων, πολλές προφητείες παρουσιάζονται με τέτοιο τρόπο. Δεν είναι το ίδιο να πει ότι ο τάδε θα πάθει αυτό κι αυτό, με το να το πει θυμωμένος και οργισμένος (λένε κάποιοι ο Γέροντας Γεώργιος Αλευράς φωνάζει στις ομιλίες του και απαντάει ο Γέροντας «αφού προχωράτε προς την καταστροφή, γλυκά θέλετε να σας το λέω ; όταν λες σε κάποιον ότι καίγεται το σπίτι του, γλυκά του το λες ;» ). Έτσι και ο Ιακώβ όταν επρόκειτο να πεθάνει, προφήτεψε υπό μορφή κατάρας την μελλοντική απώλεια του πρωτότοκου Ρουβίμ.

Κατά τον ίδιο τρόπο όταν προφητεύει τα αγαθά, το κάμνει υπό μορφή ευχής … για να μάθεις ότι ο Θεός προφυλάσσει τους αδικουμένους και τιμωρεί τους αδίκους … Για ποιόν λοιπόν έχει λεχθεί ο ψαλμός ; Μερικά λέγονται για τον Ιούδα από το Πνεύμα που προφητεύει δια του Δαβίδ, τα δε υπόλοιπα για άλλα πράγματα. Σε πολλά μέρη το συναντάμε αυτό, τα αναφερόμενα στην αρχή ν’ λέγονται γι άλλον και τα υπόλοιπα για άλλον (πως να βγάλουν άκρη μ’ αυτά οι καημένοι οι Προτεστάντες ; μακάρι να έρθουν στο Πανεπιστήμιο της Ορθοδοξίας).

Αυτό κι εδώ μπορούμε να πούμε, ότι με μορφή κατάρας συντέθηκε η προφητεία, αναγγέλλουσα εκείνα που επρόκειτο να συμβούν στον Ιούδα … στην συνέχεια αυτά που λέει, είναι διδασκαλία για εκείνα που θα συμβούν σ’ αυτούς που αδικούν τον συνάνθρωπό τους, σ’ αυτούς που συμπεριφέρονται με δόλο και διεφθαρμένη συνείδηση ενάντια σ’ εκείνους που δεν τους έφταιξαν σε τίποτα. Αν δε τα παιδιά του απαιτεί να τιμωρηθούν, μην παραξενεύεστε, επειδή παιδιά τους εδώ ονομάζει αυτούς που συμμετέχουν στην κακία τους.

Γνωρίζει η Γραφή παιδιά και συγγενείς να ονομάζει εκείνους που έζησαν με την ίδια κακία, κι ας μην είναι φυσικά παιδιά (εντάξει κι εγώ τόσα χρόνια, άλλα καταλάβαινα όταν διάβαζα αυτό τον ψαλμό) … κανείς δεν τιμωρεί τα παιδιά εξ αιτίας των γονέων, ούτε τους γονείς εξ αιτίας των παιδιών, κι αν γράφεται κάπου στην Γραφή ότι τιμωρήθηκαν οι γονείς δεν είναι εξ αιτίας των παιδιών, αλλά εξ αιτίας που δεν τα παιδαγώγησαν όπως έπρεπε, δηλαδή τιμωρήθηκαν από την δικιά τους τεμπελιά (βέβαια συχνά οι άνθρωποι δεν τα εφαρμόζουμε αυτά όπως για παράδειγμα τον Στέλιο Καζαντζίδη τον κυνηγούσαν οι «δεξιοί» για τα «αριστερά» φρονήματα του πατέρα του !).

Αλλά αν θέλετε, ας εξετάσουμε τον ψαλμό από την αρχή. Μην αφήσεις να περάσουν ατιμώρητα όσα συνέβησαν, αλλά τιμώρησέ τα. Διότι εσύ είσαι ο ένδοξος, ο μέγας, και ικανός να τα διορθώσεις … αυτό μάλιστα εξοργίζει τον Θεό, όταν τα κακά τα διαπράττουν με την θέλησή τους, μετά από σκέψη και προετοιμασία. Άλλο είναι να πέσει κάποιος επειδή παρασύρθηκε και ξεγελάστηκε, άλλο να κάμνει το κακό, και άλλο, μεγαλύτερο έγκλημα, να σχεδιάζουν κακά ενάντια στον αθώο … αντί ν’ αγαπούν και να αμείβουν τον ευεργέτη τους, του λένε το ευχαριστώ με τις πονηριές τους (πόσες φορές ο Κύριος έλεγε στους Ιουδαίους «για ποιο από τα καλά που σας έκανα θέλετε να με σκοτώσετε ;).

Είδες φιλοσοφία ; είδες επιείκεια ; είδες πραότητα ; είδες ευλάβεια ψυχής ; Δεν οπλιζόμουνα, λέει, ούτε ετοιμαζόμουν για μάχη, αλλά κατέφευγα σε σένα. Την δική σου συμμαχία ζητούσα, την δύναμη, το μέγιστο όπλο, την ακατανίκητη βοήθεια … μετά αναφέρθηκε (ο ψαλμός) στα σχετικά με τον Ιούδα, πως καταδίκασε τον εαυτό του, πως στράφηκε ενάντια στον εαυτό του και απαγχονίστηκε, πως η αποστολή του μεταβιβάστηκε σε άλλον και στην συνέχεια επιστρέφει (ο ψαλμός) στα προηγούμενα. Συσκοτίστηκε η προφητεία εξ αιτίας της αγνωμοσύνης των Ιουδαίων. Υπαινίσσεται ότι οι κατάρες που λέει είναι για κάποιον Ιουδαίο που μετά την επιστροφή από την Βαβυλώνα επιβουλεύτηκε την ιερωσύνη. Το ξαναλέω φαίνονται σαν κατάρες, αλλ’ όμως είναι προφητεία.

«ἀνθ᾿ ὧν οὐκ ἐμνήσθη ποιῆσαι ἔλεος καὶ κατεδίωξεν ἄνθρωπον πένητα καὶ πτωχὸν καὶ κατανενυγμένον τῇ καρδίᾳ τοῦ θανατῶσαι». Αυτό είναι γνώρισμα εσχάτης ωμότητας, πολλής απανθρωπιάς, όταν αυτόν που έπρεπε να τον ελεεί, να τον βοηθεί και να τον στηρίζει, αντίθετα τον καταδιώκει και τον καταστρέφει. Τέτοιοι «άνθρωποι» είναι χειρότεροι από τα άγρια θηρία.

«καὶ ἠγάπησε κατάραν, καὶ ἥξει αὐτῷ· καὶ οὐκ ἠθέλησεν εὐλογίαν, καὶ μακρυνθήσεται ἀπ᾿ αὐτοῦ». Επειδή ευχήθηκε να τον βρουν πολλές συμφορές, δείχνει ότι δεν φταίει αυτός (ο ψαλμός) αλλά εκείνος ο «άνθρωπος» που με τις πράξεις του αρνήθηκε την βοήθεια του Θεού και τράβηξε πάνω του την θεόσταλτη τιμωρία.

«καὶ ἐνεδύσατο κατάραν ὡς ἱμάτιον, καὶ εἰσῆλθεν ὡσεὶ ὕδωρ εἰς τὰ ἔγκατα αὐτοῦ καὶ ὡσεὶ ἔλαιον ἐν τοῖς ὀστέοις αὐτοῦ». Εδώ δείχνει και την σφοδρότητα και την μονιμότητα της τιμωρίας, δηλώνοντας ότι σε όλους τους ανθρώπους τα κακά συμβαίνουν από τους ίδιους και από την δική τους προαίρεση, όταν με τις πράξεις τους εναντιώνονται στο καλό (πόσες φορές στην ζωή μας μπορούσαμε να κάνουμε το καλό, το σωστό, κι εμείς προτιμήσαμε να κάνουμε το κακό, το πονηρό ; Δεν μας τιμωρεί ο Θεός, μόνοι μας τιμωρούμαστε από τις κακές μας επιλογές. Λέει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής «Θεός ου κολάζει». Είναι τόσο αγαθός ο Θεός που δεν τιμωρεί ποτέ και κανέναν. Μόνοι μας τιμωρούμαστε όταν επιλέγουμε να ζούμε μακριά του).

«γενηθήτω αὐτῷ ὡς ἱμάτιον, ὃ περιβάλλεται, καὶ ὡσεὶ ζώνη, ἣν διαπαντὸς περιζώννυται». Με τέτοιο τρόπο θα έρθουν τα κακά σ’ αυτούς ώστε θα είναι για πάντα. Στην συνέχεια για να δείξει ότι τιμωρεί την πονηριά και διορθώνει την κακία, ξεκαθαρίζει ότι τα ίδια θα πάθουν κι αυτοί που με τα λόγια τους πολέμησαν τον αθώο λέει, «τοῦτο τὸ ἔργον τῶν ἐνδιαβαλλόντων με παρὰ Κυρίου. καὶ τῶν λαλούντων πονηρὰ κατὰ τῆς ψυχῆς μου». Άρα και για τα λόγια (ενάντια στον αθώο) υπάρχουν ευθύνες και μάλιστα ευθύνες πικρότατες (κι εμείς οι ταλαίπωροι σερνόμαστε από την προπαγάνδα των ΜΜΕ και λέμε λόγια ενάντια σε αθώους όπως τον π. Αντώνιο της Κιβωτού του Κόσμου και την κ. Καρυστιανού. Όταν ξυπνήσουμε από την φάκα που πιαστήκαμε δυστυχώς για εμάς θα είναι αργά).

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 49^ο ΨΑΛΜΟ (συνέχεια)

«τῷ δὲ ἁμαρτωλῷ εἶπεν ὁ Θεός· ἱνατί σὺ διηγῇ τὰ δικαιώματά μου ;». Βλέπετε πως τα ίδια λένε και οι Απόστολοι και οι Προφήτες ; Και ο Παύλος κάπως έτσι μιλάει, δείχνοντας κι αυτός ότι δεν έχεις κανένα όφελος να διδάσκεις άλλους όταν πρώτα δεν διδάσκεις τον εαυτό σου (ας τ’ ακούσουν αυτό οι θρησκευτικές οργανώσεις με τους ιεραποστολικούς σκοπούς τους. «Ο σκοπός μας είναι ιεραποστολικός» μας έλεγαν στην Χριστιανική Φοιτητική Δράση, κι εγώ ο χαζός τους πίστευα και ζημίωνα την ψυχή μου) … απαλλάσσοντας (ο Παύλος) από την αλαζονεία εκείνους που θεωρούσαν μέγα κατόρθωμα το να διδάσκουν για τον Θεό, ενώ οι ίδιοι ήταν έρημοι από αρετή (μια «ιεραπόστολος» γύριζε από σπίτι σε σπίτι να διδάσκει για τον Θεό και η ίδια δεν νοίκιαζε ένα σπίτι που είχε σε πολύτεκνη οικογένεια επειδή θα της έκαμναν ζημιές τα πολλά παιδιά !).

Δεν κερδίζει τίποτα αυτός που διδάσκει τους άλλους ενώ ο ίδιος δεν ασκεί την αρετή… για ποιο λόγο διηγείσαι τις εντολές μου και τις διδάσκεις στους άλλους ; αλλά να κάμνεις το αντίθετο, επειδή η ζωή σου λέει τα αντίθετα από τα λόγια σου, και απομακρύνεις μερικούς που θα ήθελαν ν’ ακούσουν. Δεν διδάσκεις τόσο με τα λόγια σου, όσο απομακρύνεις με τα έργα σου (διάβασα κάπου, γιατί επέτρεπε ο Θεός να παραμένει 2 χρόνια φυλακισμένος ο Παύλος στην Καισάρεια, ενώ θα μπορούσε να περιοδεύει και ν’ αυξάνεται το κήρυγμα του Ευαγγελίου ; Επειδή προτιμούσε ο Θεός να αγιαστεί περισσότερο η ψυχή του Παύλου, παρά να προχωρήσει το Ευαγγέλιο και σ’ άλλες χώρες).

Έτσι ο ουρανός διηγείται την δόξα του Θεού, χωρίς να έχει στόμα, χωρίς να κινεί γλώσσα, αλλά με την ομορφιά του οδηγεί τον θεατή να θαυμάσει τον δημιουργό … αν ενώ είσαι γεμάτος από αισχρές πράξεις κι έχεις αμέτρητους κατηγόρους και προπάντων την συνείδησή σου και κάμνεις τον δάσκαλο στους άλλους, όταν θα κατηγορείς κακίες, θα κατηγορείς μάλλον τον εαυτό σου και όχι τους άλλους (δυστυχώς εδώ με πιάνει κι εμένα επειδή ο χαμένος το είχα να κάμνω τον δάσκαλο. Να μην πω ότι ένας λόγος που ήμουν κάπως απόμακρος από τους άλλους ήταν επειδή νόμιζα ότι ήμουν υποχρεωμένος να υπερασπίζομαι συνεχώς τον Θεό !).

«καὶ ἀναλαμβάνεις τὴν διαθήκην μου διὰ στόματός σου;». Καλά είπε «διά στόματος» επειδή η καρδιά είναι έρημη απ’ αυτούς τους καρπούς και τα χείλη άσκοπα κινούνται και κατακρίνουν αυτόν που μιλάει. «σὺ δὲ ἐμίσησας παιδείαν καὶ ἐξέβαλες τοὺς λόγους μου εἰς τὰ ὀπίσω». Παιδεία εδώ ονομάζει την διδασκαλία του νόμου που καθοδηγεί την ψυχή, που απομακρύνει την κακία από την ψυχή και φυτεύει την αρετή. Εσύ όμως όχι μόνο δεν πήρες τίποτα από την διδασκαλία του νόμου (το Ευαγγέλιο), αλλά δεν εφάρμοσες ούτε το καλό που από την φύση είχες μέσα σου (την συνείδηση. Ας τ’ ακούσουμε αυτά εμείς που πιστεύουμε ότι είμαστε «της Εκκλησίας»).

«εἰ ἐθεώρεις κλέπτην, συνέτρεχες αὐτῷ, καὶ μετὰ μοιχοῦ τὴν μερίδα σου ἐτίθεις». (λέει κάπου στην Γραφή ότι και μόνο μια μέρα να ζήσει ο άνθρωπος θα κάνει αμαρτίες γι αυτό εξηγεί ο Χρυσόστομος) για να μην πει κάποιος, αφού όλοι είναι με αμαρτίες, και ο αμαρτωλός πρόσταξε ο Θεός να μην διηγείται τις εντολές του, ποιος θα τις διηγηθεί ; γι αυτό και ο ψαλμός λέει σε ποιες αμαρτίες αναφέρεται … γιατί αλλού λέει, συμβούλεψε 2 φορές τον αμαρτωλό και μετά παράτησέ τον, ενώ στον Πέτρο είπε να τον συγχωρείς μέχρι 490 φορές ; Το 490 φορές το λέει, αν μετανοεί. Πως θα συγχωρούσε κάποιος αυτόν που ούτε παραδέχεται ότι αμάρτησε, ούτε μετανοεί ; Ακόμα και στον γιατρό, όταν του ζητάμε φάρμακα, του δείχνουμε και την πληγή.

Για ποιον λοιπόν αμαρτωλό μιλάει εδώ η γραφή ; «εἰ ἐθεώρεις κλέπτην, συνέτρεχες αὐτῷ, καὶ μετὰ μοιχοῦ τὴν μερίδα σου ἐτίθεις. τὸ στόμα σου ἐπλεόνασε κακίαν, καὶ ἡ γλῶσσά σου περιέπλεκε δολιότητα·  καθήμενος κατὰ τοῦ ἀδελφοῦ σου κατελάλεις καὶ κατὰ τοῦ υἱοῦ τῆς μητρός σου ἐτίθεις σκάνδαλον». Είδες σε μια εικόνα τα χρώματα της κακίας, και πως ο πονηρός με την κακία έγινε θηρίο, προδίδοντας την ευγένεια της φύσης (το ότι είναι άνθρωπος ;)… δεν είναι κι αυτό μικρό αμάρτημα, αν και δεν κάνει ο ίδιος τα κακά, να ευχαριστιέται με όσα κάμνουν οι κακοί. Εκείνος που κάμνει το κακό θα μπορούσε να προφασιστεί ότι το κάμνει από ανάγκη (χρειάζεται χρήματα), εσύ όμως γιατί τον επαινείς αφού ούτε την ευχαρίστηση απ’ αυτή την πράξη δεν απολαμβάνεις ; Εκείνος ίσως και να μετανοήσει, εσύ όμως κλείνεις κι αυτές τις θύρες, και το φάρμακο (της μετανοίας) καταστρέφεις και από παντού αποκλείεις την δυνατότητα να σωθείς (τώρα μας δείχνουν και καρέ καρέ τις κακίες που κάμνουν οι άλλοι κι εμείς εκεί να βλέπουμε, αλλά ευτυχώς βάζουν μπιπ όταν λένε βρισιές. Σε τι παγίδες έχουμε πιαστεί !).

Όταν αυτός που διέπραξε την αμαρτία δει να τον αποστρέφονται όλοι, θα συνειδητοποιήσει ότι διέπραξε μεγάλο κακό, όταν όμως τους βλέπει όχι μόνο να μην αγανακτούν ούτε να δυσανασχετούν, αλλά να του συμπεριφέρονται με χαμόγελα, αυτός αφού φίμωσε την συνείδησή του και βλέπει ότι και πολλοί συμφωνούν με τα κακά που κάμνει, τι δεν θα τολμήσει ; (έτρεχα την δεκαετία του 90 ο χαζός κάθε μήνα στο Άγιο Όρος να εξομολογούμαι στον «αγιώτατο» Ηγούμενο που υποδέχθηκε με τιμές τον κ. Μητσοτάκη για τα «καλά» που έκανε στην Ελλάδα !)… Γι αυτό πρέπει κι αν ακόμα κάμνει κάποιος το κακό, να κατηγορεί τον εαυτό του, επειδή κι αυτό είναι δρόμος να φύγει από το κακό. Η κακία και να την κατηγορούμε ακόμα βλέπετε πως πάλι ανθίζει, και την αρετή να την επαινούμε ακόμα βλέπετε πόσο δύσκολα οι άνθρωποι αποφασίζουν να ιδρώσουν γι αυτήν, τι θα γινόταν αν δεν γινόταν κι αυτό ; (άρα καταλάβατε γιατί σήμερα πηγαίνουμε κατά …).

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 49^ο ΨΑΛΜΟ (συνέχεια)

Γι αυτούς που αμφισβητούν ότι ο Χριστός είναι Θεός υπάρχει πλήθος αποδείξεων για να το μάθουν, από τα τότε, από τα σημερινά, από το πως γεννήθηκε, τον αστέρα, τους μάγους, τις προφητείες για την γέννησή του … επειδή τέτοια είναι η αλήθεια, έχει αφθονία αποδείξεων (πριν χρόνια σε κάποιο Λύκειο δυο συνάδελφοι ένας Φιλόλογος κι ένας Μαθηματικός ισχυριζόντουσαν ότι δεν υπήρξε ο Χριστός. Οπότε τους ρωτάω, ο Μέγας Αλέξανδρος υπήρξε ; Δεν τόλμησαν να ισχυριστούν ότι δεν υπήρξε, επομένως αφού υπήρξε ο Μέγας Αλέξανδρος που έζησε 300 χρόνια πριν τον Χριστό, άφησαν αυτό το επιχείρημα. Φυσικά δεν φαντάστηκε ο Φιλόλογος ότι ο Μαθηματικός θα γινόταν Διευθυντής την επόμενη χρονιά και θα τον έσερνε μαζί με άλλους 40 καθηγητές στα δικαστήρια. Εγώ ευτυχώς είχα αλλάξει Λύκειο).

«καὶ ἀναγγελοῦσιν οἱ οὐρανοὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, ὅτι ὁ Θεὸς κριτής ἐστι». Εδώ νομίζω μιλάει για την δικαιοσύνη, την πολλή κηδεμονία του, την φιλανθρωπία του προς εκείνους τους ίδιους (τους Ιουδαίους), την πολυποίκιλη φροντίδα του για όλους τους ανθρώπους, που επιδείχθηκε με την δημιουργία, με τον νόμο, με την χάρη, με τα ορατά, με τα αόρατα, με τους προφήτες, με τους αγγέλους, τους αποστόλους, με τις απειλές, με τις ευεργεσίες, με την τάξη που υπάρχει στον χρόνο.

«ἄκουσον». Επειδή ήταν ράθυμοι και διαλυμένοι (εσωτερικά) και ούτε για λίγο δεν έκαμναν ησυχία ν’ ακούσουν την ανάγνωση του νόμου… και κάποιος βασιλιάς απείλησε έναν προφήτη να σταματήσει να μιλάει επειδή δημιουργούσε ταραχή στον λαό (θυμάμαι πριν 30 χρόνια πόσες ιστοριούλες έλεγα στους μαθητές στα κενά τους κι ακούγανε οι καημένοι, ενώ σήμερα δεν μπορούμε ούτε να τους έχουμε στα κενά τους μέσα στην αίθουσα!).

« ὁ Θεὸς ὁ Θεός σου εἰμι ἐγώ». Δεν έβαλε τυχαία τον διπλασιασμό, αλλά επειδή μιλούσε προς αναίσθητους, και πωρωμένους κι ανθρώπους που είχαν κλείσει τ’ αυτιά τους. «οὐκ ἐπὶ ταῖς θυσίαις σου ἐλέγξω σε, τὰ δὲ ὁλοκαυτώματά σου ἐνώπιόν μου ἐστὶ διαπαντός». Γι αυτό τους κατηγορούν (τους Ιουδαίους) και οι άλλοι προφήτες, επειδή παραβλέποντας το σπουδαιότερο μέρος της αρετής στήριζαν τις ελπίδες τους στις θυσίες … δεν νομοθέτησε τις θυσίες ο Θεός επειδή τις ήθελε, αλλά από συγκατάβαση προς την πνευματική αδυναμία τους … επειδή τον Θεό πρέπει να τον λατρεύουμε όχι με καπνό και κνίσα, αλλά με τρόπο ζωής άριστο και ασώματο και νοερό. Δεν είναι όμως έτσι οι δαίμονες (οι θεοί) των ειδωλολατρών, αυτοί ζητούν τις θυσίες.

Αλλ’ όμως δεν είναι έτσι ο Θεός μας. Εκείνοι επειδή διψούν για ανθρώπινα αίματα και θέλοντας σιγά σιγά να τους οδηγήσουν σ’ αυτές τις αιμοχαρείς πράξεις (ανθρωποθυσίες), ζητούσαν συνεχώς τις θυσίες, ενώ αυτός (ο Θεός μας) και από την θυσία των ζώων θέλησε να μάς απομακρύνει, την οποία από συγκατάβαση επέτρεψε. (συχνά στην Γραφή κατηγορεί ο Θεός τους Ιουδαίους πως όταν άφηναν την πίστη σ’ αυτόν και λάτρευαν άλλους θεούς, θυσίαζαν τα παιδιά τους !).  «οὐ δέξομαι ἐκ τοῦ οἴκου σου μόσχους οὐδὲ ἐκ τῶν ποιμνίων σου χιμάρους.  ὅτι ἐμά ἐστι πάντα τὰ θηρία τοῦ δρυμοῦ, κτήνη ἐν τοῖς ὄρεσι καὶ βόες·  ἔγνωκα πάντα τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ὡραιότης ἀγροῦ μετ᾿ ἐμοῦ ἐστιν».

Αν ήθελα, τούς λέει, με θυσίες να λατρεύομαι, αφού είμαι κύριος όλης της οικουμένης και δημιουργός των πάντων, θα μπορούσα να ετοιμάζω για μένα πλούσιες θυσίες. Μετά, για να τους πλήξει περισσότερο, πρόσθεσε «ἐὰν πεινάσω, οὐ μή σοι εἴπω· ἐμὴ γάρ ἐστιν ἡ οἰκουμένη καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς». (κατάλαβα ότι η λέξη πλήξη είναι από το πλήττω, που σημαίνει πληγώνω, δηλαδή όταν αισθανόμαστε πλήξη, πληγώνουμε τον εαυτό μας). Θέλω να λάβω από εσένα τα δικά μου, ώστε με τον τρόπο αυτό να σε κερδίσω προς την αγάπη μου, και να σε απομακρύνω από την συνήθεια των ματαίων (δυστυχώς σήμερα οι περισσότεροι Έλληνες όχι δεν αγαπάμε αλλά ούτε σκεφτόμαστε καν τον Θεό και ζούμε σαν ναρκωμένοι από την τεχνολογία μας).

«μὴ φάγομαι κρέα ταύρων, ἢ αἷμα τράγων πίομαι;». Αυτά δεν διέταξα, λέει (ο Θεός), ούτε τους ανθρώπους να τα κάμνουν, αλλά όρισα και μεγάλη τιμωρία σ’ εκείνους που τρώνε το αίμα … «θῦσον τῷ Θεῷ θυσίαν αἰνέσεως» δηλαδή ευχαριστίας, ύμνων ιερών, της δοξολογίας, με τα έργα … ας είναι τέτοια η ζωή σου, ώστε να δοξολογείται ο Κύριός σου, και τότε πρόσφερες την πρέπουσα θυσία. Αυτή την θυσία ζητάει και Παύλος λέγοντας «παραστήστε τα μέλη σας θυσία ζωντανή, αγία, ευάρεστη στον Θεό» (Ρωμ.12,1).

«καὶ ἀπόδος τῷ ῾Υψίστῳ τὰς εὐχάς σου». Εδώ εννοεί τις θερμές παρακλήσεις, ώστε να επιμένουμε συνεχώς στην προσευχή μας και να αποδίδουμε γρήγορα εκείνα που υποσχόμαστε. Και καλά είπε «ἀπόδος» επειδή μετά την υπόσχεση το πράγμα γίνεται χρέος. Και εσύ είτε ελεημοσύνη υπόσχεσαι είτε σώφρονα βίο είτε κάτι άλλο παρόμοιο, βιάσου να το εκπληρώσεις. Βέβαια αν κάποιος το εξετάσει, κι αν ακόμα δεν υπόσχεται, χρωστάει στον Θεό τα έργα της αρετής … γι αυτό πρέπει να μην αργήσεις, σκεπτόμενος το άγνωστο του θανάτου, και ότι δεν είσαι κύριος της ζωής και της από εδώ αποδημίας.

«καὶ ἐπικάλεσαί με ἐν ἡμέρᾳ θλίψεώς σου, καὶ ἐξελοῦμαί σε, καὶ δοξάσεις με». Γιατί είπε, «ἐπικάλεσαί με» ; γιατί περιμένει να τον καλέσουμε σε βοήθεια ; Επειδή θέλει να εξοικειωθούμε περισσότερο μαζί του, και να κάνει θερμότερη την αγάπη μας προς αυτόν, και με την αρετή και με τις ανταμοιβές του και με την προσευχή (δεν είναι πιο σίγουρο να πετύχουμε κάτι όταν το προσπαθούμε από πολλές μεριές 😉 … και ενώ με την αρετή σου μόνο τον εαυτό σου ωφελείς, ο Θεός σε ανταμείβει σαν να ωφέλησες αυτόν. Και πριν από τους στεφάνους εκείνους (στην άλλη ζωή), δεν είναι μικρή ηδονή να ζεις με αγαθή και ήσυχη συνείδηση και να πετάει η ψυχή σου από τις χρηστές ελπίδες (λέει ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος ότι οι 8 στους 10 ανθρώπους που πεθαίνουν φυσιολογικά, στην πραγματικότητα αυτοκτονούν, επειδή με τον τρόπο που ζουν επιταχύνουν τον ερχομό του θανάτου !).

«ἡμέρᾳ θλίψεώς σου» δεν εννοεί εδώ τις μέρες των συμφορών ούτε των περιστάσεων, αλλά είτε αμαρτία σε πολεμάει, είτε διάβολος σε πολιορκεί εισάγοντας πονηρές επιθυμίες, θ’ απολαύσεις πολλή βοήθεια. Δεν θα σφάλλει κανείς λέγοντας ότι εννοεί και την μέλλουσα ημέρα, της αιώνιας κόλασης, επειδή εκείνη η θλίψη είναι χωρίς τέλος. Εδώ και ο θάνατος ερχόμενος δίνει τέρμα στις συμφορές, και φίλοι παρηγορούν, και η ελπίδα ότι θα αλλάξουν τα πράγματα, και η δυστυχία των άλλων, μαλακώνουν την θλίψη. Εκεί όμως δεν θα υπάρχει τίποτα απ’ αυτά.

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 49^ο ΨΑΛΜΟ

«Θεός θεῶν Κύριος ἐλάλησε καὶ ἐκάλεσε τὴν γῆν ἀπὸ ἀνατολῶν ἡλίου μέχρι δυσμῶν». Σε πολλά σημεία η Γραφή αναφέρεται σε θεούς, όπως κι εδώ. Ποιους ονομάζει θεούς ; αλλού ονομάζει τους άρχοντες. Αλλού εκείνους που γεννήθηκαν από κάποιον ενάρετο πρόγονο. Αλλού τους Ιουδαίους για να τους τιμήσει, «ἐγὼ εἶπα· θεοί ἐστε καὶ υἱοὶ ῾Υψίστου πάντες» (ψαλμ.81,6). (βλέπετε πως η σοφία των Πατέρων μας εξηγεί τις Γραφές ; Γι αυτό λέμε Ορθοδοξία δεν είναι μόνο η Αγία Γραφή, αλλά και η Ιερά Παράδοση. Οι καημένοι οι Προτεστάντες εξηγούν ο καθένας τους όπως νομίζει την Γραφή και πιστεύουν ότι νάναι. Για παράδειγμα σ’ ένα βίντεο κάποιων Προτεσταντών ερμήνευαν το χωρίο «ἰδόντες δὲ οἱ υἱοὶ τοῦ Θεοῦ τὰς θυγατέρας τῶν ἀνθρώπων ὅτι καλαί εἰσιν, ἔλαβον ἑαυτοῖς γυναῖκας ἀπὸ πασῶν, ὧν ἐξελέξαντο»(Γεν.6,2) κι έλεγαν ότι «υἱοὶ τοῦ Θεοῦ» εννοεί τους αγγέλους οι οποίοι παντρεύτηκαν με γυναίκες !).

Εδώ νομίζω όταν λέει «Θεός θεῶν» θεούς ονομάζει των Ελλήνων, όχι ότι υπάρχουν, αλλά επειδή έτσι νομίζουν οι πλανημένοι. Κι επειδή οι Ιουδαίοι εντυπωσιαζόντουσαν απ’ αυτούς τους θεούς, εξαφανίζει αυτές τις εντυπώσεις τους, δείχνοντας ότι κι εκείνων των θεών ο Θεός μας είναι Κύριος. (και φυσικά είναι Κύριος) αφού είναι Κύριος των δαιμόνων, επειδή απ’ αυτούς εισήχθηκε η πίστη σ’ εκείνους τους θεούς (ας τ’ ακούσουν οι λάτρεις του δωδεκάθεου που δυστυχώς κάποιοι είναι και Δικαστές !) … «ἐκάλεσε τὴν γῆν». Αυτό δείχνει την απερίγραπτη αγαθότητα και φιλανθρωπία του Θεού να συνδιαλέγεται, να δικάζεται, ν’ απολογείται προς τους ανθρώπους (ποιος θεός το κάμνει αυτό ; ο Αλλάχ, οι θεοί του Βουδισμού, Ινδουισμού, ποιός ; κανένας, αλλά όλοι είναι απρόσιτοι και δίνουν μόνο εντολές).

«ἐκ Σιὼν ἡ εὐπρέπεια τῆς ὡραιότητος αὐτοῦ». Στα Ιεροσόλυμα διαδραματίστηκαν όλα της Παλαιάς Διαθήκης και από εκεί ξεκίνησαν όλα της Καινής … εκεί έγινε η ανάσταση, εκεί η ανάληψη, εκεί τα προοίμια και η αρχή της σωτηρίας μας … όλα αυτά εννοών ο προφήτης, ονομάζει ωραιότητα αυτού. Επειδή κάλλη του Θεού και ωραιότητα είναι η αγαθότητα και η φιλανθρωπία και η ευεργεσία προς όλους.

«ὁ Θεὸς ἐμφανῶς ἥξει, ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ οὐ παρασιωπήσεται·». (κατά την Δευτέρα Παρουσία). Πότε δεν ήρθε φανερά ; Στην Πρώτη Παρουσία. Ήρθε αθόρυβα κρύβοντας τον εαυτό του από τους πολλούς … και τι λέω από ανθρώπους ; και του ιδίου του διαβόλου την προσοχή διέφευγε. Γι αυτό και στους πειρασμούς που του έκανε στο όρος 40 μέρες μετά την βάπτιση τον ρώτησε 3 φορές «αν είσαι Υιός του Θεού» … τότε σαν ποιμένας ήρθε ζητώντας το πλανημένο πρόβατο, θέλοντας να πιάσει το ανυπάκουο θήραμα (τον άνθρωπο), γι αυτό κι έκρυβε τον εαυτό του. Και όπως ο ιατρός δεν φέρεται αμέσως με αυστηρότητα στον ασθενή, έτσι κι αυτός δεν ήθελε από την αρχή να κάνει φανερό τον εαυτό του, αλλά ήρεμα και σιγά σιγά.

Μετά τον θάνατο του Ηρώδη που ήθελε να τον σκοτώσει επέστρεψε (από την Αίγυπτο), και ζούσε όπως όλοι, φορούσε φτωχικά ρούχα και έτρωγε σε φτωχικό τραπέζι και βάδιζε συνεχώς … τότε όμως (στην Δευτέρα Παρουσία) δεν θα έρθει έτσι, αλλά τόσο φανερά, ώστε ούτε θα χρειάζεται κάποιος να προαναγγέλλει την παρουσία του … επειδή τότε θα είναι καιρός δικαστηρίου και κρίσης. Γι αυτό θα φανεί όχι πλέον σαν ιατρός, αλλά σαν δικαστής.

«πῦρ ἐνώπιον αὐτοῦ καυθήσεται, καὶ κύκλῳ αὐτοῦ καταιγὶς σφόδρα». Μ’ αυτές τις εικόνες δείχνει συγχρόνως το αναλλοίωτο και αμετάβλητο και φωτεινό και απρόσιτο του Θεού (αν είχαμε το μυαλό στο κεφάλι μας μόνο τον Θεό θα φοβόμασταν και τίποτα άλλο οι ταλαίπωροι) … «καταιγὶς σφόδρα» παρουσιάζει αυτή την εικόνα θέλοντας να δείξει το ανυπόφορο εκείνης της κόλασης.

«προσκαλέσεται τὸν οὐρανὸν ἄνω καὶ τὴν γῆν τοῦ διακρῖναι τὸν λαὸν αὐτοῦ». Πάλι θυμάται τα στοιχεία της φύσης με τα οποία δόθηκαν αμέτρητα αγαθά στο γένος των ανθρώπων, όχι μόνο για την ζωή του σώματος και την συγκρότηση, αλλά και για την ίδια την υπόθεση της θεογνωσίας. Διότι και τα κάλλη και τα μεγέθη και οι τρόποι των θέσεων και οι ουσίες από τις ποίες φτιάχτηκαν αυτά τα στοιχεία … όλα αυτά, και τα σώματα τρέφουν και διατηρούν στην ζωή και καθοδηγούν προς την γνώση του Δημιουργού (ενώ η θεωρία του Δαρβίνου – εξέλιξης πιστεύει ότι όλα φτιάχτηκαν από καθαρή τύχη και το σχολικό βιβλίο βιολογίας της Β΄ Λυκείου γράφει ότι είμαστε και απόλυτα σίγουροι γι αυτό. Έλεος !).

«συναγάγετε αὐτῷ τοὺς ὁσίους αὐτοῦ, τοὺς διατιθεμένους τὴν διαθήκην αὐτοῦ ἐπὶ θυσίαις,». Γιατί αυτούς που πρόκειται να κατηγορήσει και καταδικάσει τους ονομάζει οσίους ; Για ν’ αυξήσει την τιμωρία προβάλλει την τιμή (αλήθεια εμείς χρειαζόμαστε τιμωρία από τον Θεό ; δεν μας φτάνει η τιμωρία που δεν ζούμε την όμορφη ζωή που θα μπορούσαμε να ζούμε και δεν την ζούμε 😉 … νόμιζαν ότι αρκεί που θυσιάζουν ζώα για να εκπληρώσουν την διαθήκη και τον νόμο, ενώ ζούσαν μέσα σε κάθε είδος κακίας.

«καὶ ἀναγγελοῦσιν οἱ οὐρανοὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, ὅτι ὁ Θεὸς κριτής ἐστι». Πάλι βάζει τα αναίσθητα στοιχεία ν’ ανακηρύξουν την δικαιοσύνη του Θεού (όλη η φύση το φωνάζει αλλά εμείς δεν παίρνουμε χαμπάρι) … αυτό προ πάντων είναι κρίση, αυτό σημαίνει κριτής, όχι απλά να κρίνει, αλλά να κρίνει με δικαιοσύνη … οι Ιουδαίοι που έβλεπαν αυτά που έκαμνε ο Χριστός ποια δικαιολογία θα προβάλλουν που δεν πίστεψαν ; (εμείς ποια δικαιολογία θα προβάλλουμε ; ή μήπως η ζωή μας δείχνει ότι πιστεύουμε 😉 … (στις συζητήσεις μας με απίστους) ήταν καλύτερα να νικηθούν αυτοί από εμάς και να διορθωθούν τώρα, παρά νομίζοντας ότι νικάνε (στην συζήτηση) ν’ απέλθουν εκεί, και να δικαστούν από τον κοινό δικαστή της οικουμένης (ακόμα βρίσκονται τα βλάσφημα έργα στην Εθνική Πινακοθήκη στο όνομα της «ελευθερίας» της τέχνης. Θα ήταν καλύτερα γι αυτούς να «νικηθούν» από τα αντίθετα επιχειρήματα και να τα βγάλουν).

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 48^ο ΨΑΛΜΟ (συνέχεια και τέλος)

Και όμως λένε κάποιοι, εμείς βλέπουμε τους κακούς να εξουσιάζουν τους ενάρετους. Για να καταλάβουν το λάθος τους θα δώσουμε ένα παράδειγμα. Έστω ένας βασιλιάς πονηρός κι ένας πολίτης καλός, και διατάζει ο βασιλιάς τον καλό και υπάκουο πολίτη να κάνει κάτι κακό. Αυτός όχι μόνο δεν θα δεχτεί, ούτε θα υπακούσει, αλλά προσπαθεί ν’ απομακρύνει από το κακό και αυτόν που δίνει την εντολή, ακόμα κι αν χρειαστεί να πεθάνει. Ποιος είναι λοιπόν ελεύθερος ; αυτός που κάμνει αυτό που θέλει και δεν φοβάται ούτε τον βασιλιά, ή εκείνος που περιφρονείται από τον απλό πολίτη ; (πόσο καλύτερη θα ήταν η Ελλάδα αν ενεργούσαμε έτσι !).

Κι ας δώσουμε κι ένα πραγματικό παράδειγμα, τον Ιωσήφ (που ήταν σκλάβος του αντιβασιλιά Πετεφρή στην Αίγυπτο και η γυναίκα του τον πίεζε να συνευρεθούν). Ποιος ήταν τότε δούλος και ποιος ήταν ελεύθερος ; εκείνη που είχε ανάγκη και παρακαλούσε και ικέτευε και ήταν αιχμάλωτη όχι ανθρώπου αλλά πολύ πονηρού πάθους, ή ο Ιωσήφ που περιφρονούσε και το βασιλικό στέμμα και το σκήπτρο και την βασιλική πορφύρα και σταματούσε τα πονηρά της σχέδια ;

Πράγματι τίποτα δεν είναι τόσο ελεύθερο όσο η αρετή τίποτα τόσο δουλικό όσο η κακία. Λέει στις Παροιμίες (Παλαιά Διαθήκη) : «οἰκέτης σοφός κρατήσει δεσποτῶν ἀφρόνων». (πέστε μου αυτό δεν εφαρμόστηκε και με τους Αλβανούς εργάτες ; Ερχόντουσαν οι Αλβανοί πριν 30 χρόνια ξυπόλητοι και πεινασμένοι και τους είχαμε να δουλεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ με ελάχιστα χρήματα. Θυμάμαι στο χωριό μου πόσο ευτυχισμένοι ήταν που βρήκαν τζάμπα εργάτες στα ροδάκινα. Οι Αλβανοί όμως που τους κάναμε σοφούς με το ζόρισμα, σήμερα έχουν τα χωράφια, τα διαλογητήρια και τα ψυγεία και τα δικά μας παιδιά τα παίρνουν εργάτες).

Και παντού αν κάποιος εξετάσει προσεκτικά τα πράγματα, θα δει ότι στην πραγματικότητα υπερισχύει ο ενάρετος από τον πονηρό (για παράδειγμα στο έγκλημα των Τεμπών ποιος νίκησε στην πραγματικότητα, η Κυβέρνηση που είχε όλη την δύναμη, την εξουσία, την δικαιοσύνη στα χέρια της, ή η κ. Καρυστιανού που είχε μόνο την αλήθεια ;).

«καὶ ἡ βοήθεια αὐτῶν παλαιωθήσεται ἐν τῷ ᾅδῃ, ἐκ τῆς δόξης αὐτῶν ἐξώσθησαν». Σημαίνει θα εξασθενήσει, θα αφανιστεί (δεν θα βρουν βοήθεια). Εκείνο που επιθυμούσαν, για το οποίο έκαμναν τα πάντα, ώστε και μετά τον θάνατο ν’ απολαύσουν πολλή δόξα και ξόδευαν χρήματα σε οικοδομές, σε τάφους, σε … για να τους θυμούνται, δεν θα το πετύχουν (εννοεί ο Χρυσόστομος, αν ξοδεύεις χρήματα άσκοπα αντί να βοηθάς αυτούς που έχουν ανάγκη, δεν θα σε βοηθήσει κανείς όταν πεθάνεις).

«πλὴν ὁ Θεὸς λυτρώσεται τὴν ψυχήν μου ἐκ χειρὸς ᾅδου, ὅταν λαμβάνῃ με». Αφού είπε τις τιμωρίες των πονηρών, τις αμοιβές της αμαρτίας, αναφέρει και τα έπαθλα των ενάρετων, ώστε από δυο μεριές να καθοδηγεί τον ακροατή στην άσκηση της αρετής, και από την κόλαση των αμαρτημάτων και από τα έπαθλα της αρετής.

«μὴ φοβοῦ, ὅταν πλουτήσῃ ἄνθρωπος καὶ ὅταν πληθυνθῇ ἡ δόξα τοῦ οἴκου αὐτοῦ». Αφού αυτά έχουν έτσι λέει, γιατί φοβάσαι τα παρόντα ; γιατί σε λυπεί η φτώχια ; γιατί φοβάσαι τον πλούσιο ; Άκουσες τα περί της Ανάστασης και το τέλος των αγαθών και την τιμωρία των κακών ; Γιατί λοιπόν φοβάσαι τις σκιές ; (άρα όλα αυτά που φοβόμαστε σήμερα στην πραγματικότητα είναι σκιές).

Και πως να μη φοβηθώ (τους ισχυρούς), λένε, αφού μπορούν να κάνουν τόσα ; Είναι πρόσκαιρη η εξουσία, για μια ώρα η δύναμη, έρχεται και φεύγει η ευτυχία (τους), σαν τις σκιές και τα όνειρα είναι τα χρήματα, και ο πλούτος και η τόση δόξα. Γι αυτό και πρόσθεσε : «ὅτι οὐκ ἐν τῷ ἀποθνήσκειν αὐτὸν λήψεται τὰ πάντα, οὐδὲ συγκαταβήσεται αὐτῷ ἡ δόξα αὐτοῦ».

Και δες την ακρίβεια του λόγου και το μέγεθος της φιλοσοφίας. Επειδή όχι μόνο όταν πεθάνει δεν θα πάρει μαζί του τίποτα, αλλά και όταν ζει στην πραγματικότητα δεν απολαμβάνει τον πλούτο του. Δεν είπε «ὅταν πληθυνθῇ ἡ δόξα αὐτοῦ», αλλά είπε «ὅταν πληθυνθῇ ἡ δόξα τοῦ οἴκου αὐτοῦ». Επειδή δόξα του ανθρώπου είναι μόνο η αρετή κι αυτή μόνο συνοδεύει (μετά τον θάνατο) αυτόν που την απέκτησε. Ενώ η δόξα του οίκου μένει, αλλά μάλλον μαζί με τον οίκο θα καταστραφεί κι αυτή.

«ὅτι ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ εὐλογηθήσεται». Αφού μίλησε για τον πλούτο αυτού και την δόξα, τώρα αναφέρεται στις επευφημίες που του κάμνουν οι άνθρωποι (στον πλούσιο και ισχυρό, αλλά πονηρό). Όσο ζει τον ζητωκραυγάζουν, τον επευφημούν οι πάντες και παντού. Οι ευλογίες (ευλογία = ευ + λόγος, καλά λόγια) που του προσφέρουν με το που πεθάνει παύουν και μεταβάλλονται σε κατάρες, αφού πλέον δεν τους φοβούνται (με πόσους τυράννους επαληθεύτηκαν τα λόγια του Χρυσοστόμου ! Εκατομμύρια Γερμανοί για χρόνια χαιρετιόντουσαν λέγοντας «ζήτω ο Χίτλερ» και μετά δεν τολμούσαν να πουν φανερά το όνομα Χίτλερ).

«ἐξομολογήσεταί σοι, ὅταν ἀγαθύνῃς αὐτῷ». Βλέπε πως κατηγορεί και τις ευεργεσίες μεταξύ τους. Εσύ μεν τον κολακεύεις και τον εξυπηρετείς (τον ισχυρό) για να πετύχεις κάτι πρόσκαιρο κι εκείνος (ο ισχυρός) σε εξαγοράζει για να του κάμνεις αυτό που του αρέσει. Δεν υπάρχει τίποτα πραγματικά χρήσιμο σ’ αυτή την σχέση ούτε από την υποκριτική κολακεία ούτε από την βλαβερή εκδούλευση (πόσοι Έλληνες εξαργύρωσαν το βόλεμα των παιδιών τους, χάρες για χωράφια, σπίτια, υποθέσεις διάφορες, με αφισοκολλήσεις, τρέχοντας πίσω από Βουλευτές για να ζητωκραυγάζουν, μοιράζοντας ψηφοδέλτια κλπ. Οι συνομήλικοί μου από διπλανό χωριό επί ΠΑΣΟΚ διορίστηκαν όλοι, μα όλοι, σε Νοσοκομεία. Και τι έγινε ; Μήπως εμείς όλοι που δεν επιδιώξαμε ποτέ κανένα «ρουσφέτι» χαθήκαμε ; Το καλύτερο «ρουσφέτι» είναι από τον Θεό».

«εἰσελεύσεται ἕως γενεᾶς πατέρων αὐτοῦ, ἕως αἰῶνος οὐκ ὄψεται φῶς.  καὶ ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε, παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς». «Εἰσελεύσεται» δηλαδή θα μιμηθεί τον ζήλο των πατέρων του, και προερχόμενος από πονηρούς θα διαδεχθεί την κακία τους … ο άνθρωπος που πέθανε έτσι, που δεν χρησιμοποίησε όπως έπρεπε τα χρήματα (ο Γέροντας Γεώργιος Αλευράς λέει ότι μόνο οι άγιοι μπορούν να χρησιμοποιούν σωστά τα χρήματα), δεν διαφέρει σε τίποτα από το χωρίς λογική ζώο, διότι δεν αντιλήφθηκε την τιμή που δέχθηκε από τον Θεό, και έτσι έγινε όμοιος με τα ζώα, των οποίων η ύπαρξη τελειώνει με τον θάνατο. Μακάρι απ’ αυτά να γλιτώσουμε και εσείς που τα μαθαίνετε και εμείς που τα διδάσκουμε με την βοήθεια του Χριστού. Αμήν.

«καὶ ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε, παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς». Εδώ μου φαίνεται ότι θρηνεί ο προφήτης, επειδή το λογικό ζώο (ο άνθρωπος) στο οποίο και παραδόθηκε η βασιλεία πάνω στην γη, παρέκλινε προς την ευτέλεια των αλόγων (χωρίς λογική) ζώων και ματαιοπονεί, εργάζεται ενάντια στην σωτηρία του, επιδιώκει την κενοδοξία, τον πλούτο, ανώφελα κουράζεται. Διότι τιμή του ανθρώπου είναι η αρετή, και το ν’ ασχολείται με τα μελλοντικά αγαθά, και όλα όσα κάμνει προς εκείνη την ζωή στοχεύουν, και περιφρονεί τα της παρούσης ζωής (η δική μας ζωή έχει καμιά σχέση μ’ αυτά ;).

Γι αυτό και ο προφήτης τον ονομάζει άλογο (χωρίς λογική), επειδή έβαλε τον εαυτό του κάτω από τον ζυγό της ανοησίας και σέρνεται χειρότερα από τα ζώα (τα πάθη ζυγός δεν είναι ;). Εκείνο μεν (το ζώο) είναι χρήσιμο, και κατάλληλος βοηθός για την γεωργία, αυτός δε (ο άνθρωπος) βάζοντας τον εαυτό του κάτω από την παράνοια έγινε χειρότερος από εκείνο … για να αυξήσει την κατηγορία κατά των ανθρώπων αυτών πρώτα αναφέρει τις ευεργεσίες του Θεού «ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν».

Και αυτό είναι πολύ μεγάλη τιμή για τον άνθρωπο, το ότι του παρέδωσε την εξουσία πάνω σε όλους τους ζώντες οργανισμούς (ήμερα και άγρια, ζώα και ψάρια), και αυτό ενώ ακόμα δεν είχε κατορθώσει τίποτα ο άνθρωπος, αφού αυτό το αποφάσισε ο Θεός πριν ακόμα τον πλάσει.

Το πρώτο και μεγαλύτερο απ’ όλα (που κατάφερε ο άνθρωπος με την λογική ψυχή του) είναι ότι γνώρισε τον Θεό που τον έφτιαξε, και καθοδηγήθηκε προς την αρετή, και γνώρισε τι είναι καλό και τι δεν είναι. Απ’ όλα τα ορατά δημιουργήματα μόνο αυτός προσεύχεται στον Θεό, απόλαυσε αποκαλύψεις του Θεού (λέει παρακάτω ο Χρυσόστομος ότι όλα στο Σύμπαν έγιναν για τον άνθρωπο. Πόσοι σήμερα στην Ελλάδα αντέχουν να το ακούσουν αυτό ;).

Για τον άνθρωπο δόθηκε ο νόμος (επί Μωυσή), γι αυτόν ο παράδεισος, γι αυτόν ο κατακλυσμός. Καθόσον και αυτό είναι μέγιστο είδος τιμής, το να διορθώνει αυτόν και με την ευεργεσία και με την τιμωρία. Και αυτή η μέλλουσα κρίση που θα γίνει, εξ αιτίας της τιμής προς τον άνθρωπο γίνεται (μήπως και ο θάνατος δεν είναι μεγάλη ευεργεσία του Θεού ; πέστε μου ειλικρινά, όπως είναι η ζωή μας, υπάρχει κανένας που δεν θα ήθελε να πεθάνει ποτέ ;).

Όλα αυτά λοιπόν σκεπτόμενος ο προφήτης εύλογα συγκρίνει με τα άλογα ζώα τους ανθρώπους που παρέδωσαν στην κακία την τόσο μεγάλη ευγένεια και έτρεξαν προς τα πάθη εκείνων (δυστυχώς συχνά οι άνθρωποι γινόμαστε και από τα ζώα χειρότεροι).

Και αλλού άλλος σοφός για να δείξει χειρότερο κι από τα μυρμήγκια τον νωθρό και τεμπέλη που καταστρέφεται από την αργία του, εκεί (στα μυρμήγκια) τον στέλνει για να μάθει να φιλοπονεί … τέτοια είναι η κακία. Τον τόσο σπουδαίο και ανώτερο και τόσα βασιλικά γνωρίσματα έχοντα (τον άνθρωπο), τον κατεβάζει στο χαμηλότερο γένος των ζώων … τι είναι πιο ανόητο από τον άνθρωπο, που άσκοπα και μάταια και για κακό του κεφαλιού του τρέχει σ’ όλο τον κόσμο και μαζεύει άπειρα χρήματα, όχι για τον εαυτό του, αλλά για άλλους που δεν τους γνωρίζει, πολλές φορές και για τους εχθρούς του ; (ο καημένος ο Ωνάσης τελικά τι κέρδισε με τόσα χρήματα που μάζεψε ;).

«αὕτη ἡ ὁδὸς αὐτῶν σκάνδαλον αὐτοῖς, καὶ μετὰ ταῦτα ἐν τῷ στόματι αὐτῶν εὐδοκήσουσι». Πες μου ποια είναι αυτή η οδός ; Η φροντίδα για τέτοια, η ματαιοπονία, η μεγάλη μανία για χρήματα, η ακόρεστη μέθη της δόξας. Αυτός ο τρόπος ζωής τους δεν είναι μικρό σκάνδαλο, δεν είναι μικρό εμπόδιο, ούτε μικρό κώλυμα για την εργασία της αρετής (που να δεις Χρυσόστομε ο τρόπος σήμερα της δικής μας ζωής πόσο μάς εμποδίζει ν’ ασκήσουμε την αρετή !).

Τέτοιο είναι η αμαρτία. Πριν να πραχθεί κρύβει την βρωμερή όψη της, με την μέθη της ηδονής καλύπτει την βδελυρότητά της, όταν όμως διαπραχθεί και η επιθυμία της ηδονής λίγο υποχωρήσει, και έλθει ο έλεγχος της συνείδησης και μαστιγώνει τους γυμνούς λογισμούς, τότε κυρίως φαίνεται το βλαβερό της αμαρτίας … (αν όμως αντί να γίνουν αυτά, μετά καυχιούνται για την αμαρτία τους κι από πάνω) επειδή από μόνοι τους τα κάμνουν ακόμα χειρότερα, αναλαμβάνει ο Θεός (να τους συνεφέρει).

Όπως αυτοί που κατακρίνουν τους εαυτούς τους για τ’ αμαρτήματά τους, προλαβαίνουν και αποκρούουν την καταδικαστική απόφαση του Θεού, έτσι και αυτοί που νοσούν αμετανόητα και επιμένουν ν’ αμαρτάνουν χωρίς να κατηγορούν τον εαυτό τους, θα φέρουν πάνω τους με σφοδρότητα την τιμωρία του Θεού. Γι αυτό πρόσθεσε «ὡς πρόβατα ἐν ᾅδῃ ἔθεντο, θάνατος ποιμανεῖ αὐτούς». Με το «πρόβατα» εννοεί όσο εύκολα σφάζονται τα πρόβατα, τόσο εύκολα, σύντομα, κι αυτοί θα εξολοθρευτούν και θα εξαφανιστούν (κι ας φαίνονται τώρα να καμαρώνουν για τις αμαρτίες τους. Το βράδυ που ψηφίστηκε ο νόμος για τον αντίχριστο γάμο, το πανηγύρισαν στην ταβέρνα με την πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας).

Επειδή είπε πρόβατα, έδειξε και τον ποιμένα τους. Ποιος είναι αυτός ; το φαρμακερό σκουλήκι, το ατελείωτο σκοτάδι, τα άλυτα δεσμά, το τρίξιμο των οδόντων. Βλέπε αυτούς πως τιμωρούνται από παντού. Στην ζωή αυτή εμποδίστηκαν ν’ ασκήσουν την αρετή, έγιναν δούλοι και αιχμάλωτοι της κακίας, κουράστηκαν άδικα και ανόητα. Πέθαναν άσκοπα και όπως έτυχε. Και μετά τον θάνατο θα βρίσκονται στην αιώνια απώλεια.

«καὶ κατακυριεύσουσιν αὐτῶν οἱ εὐθεῖς τὸ πρωΐ,». Δείχνει την αδυναμία τους (αυτών που συζούν με την κακία), την ευτέλεια, το ευκαταφρόνητο, και ότι κι αν είναι πάμπλουτοι και έχουν εξουσίες, βρίσκονται υπό την εξουσία αυτών που ασκούν την αρετή. Τέτοια είναι η φύση των πραγμάτων, η κακία να είναι δούλη της αρετής και να την τρέμει και να την φοβάται, ακόμα κι αν φαίνεται δυνατή η κακία και την υποστηρίζουν πολλοί, και η αρετή δεν έχει κανένα υπέρ της (φυσικό δεν είναι, αφού η αρετή έχει υπέρ της τον Θεό. Ποιος μάς φταίει που δεν ζούμε αυτή την πραγματικότητα ; ο εαυτός μας και κανείς άλλος).

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ 46^ο ΨΑΛΜΟ

«Πάντα τὰ ἔθνη κροτήσατε χεῖρας, ἀλαλάξατε τῷ Θεῷ ἐν
φωνῇ ἀγαλλιάσεως». Και γιατί δεν είπε χαρείτε και σκιρτήστε, αλλά «κροτήσατε»
και «ἀλαλάξατε» ; για να δείξει την υπερβολική μας ευχαρίστηση … (όπως και
αλλού) έτσι κι εδώ δεν μας δόθηκε η εντολή να χειροκροτούμε, αλλά να γεμίζουμε
χαρά και αγαλλίαση όταν ψέλνουμε.