Ενενήντα τέσσερα χρόνια μετά την Τριπλή Κατοχή της χώρας, η ελληνική πολιτεία συνεχίζει να καταγράφει και να αναγνωρίζει τις μαρτυρικές πόλεις και τα χωριά που υπέστηαν ολοκληρωτική καταστροφή και μέτρησαν απώλειες αμάχων από τις δυνάμεις κατοχής κατά την περίοδο 1941-1944. Η διαδικασία αυτή, που ξεκίνησε το 1993 με την αναγνώριση των Καλαβρύτων, συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με την αναγνώριση νέων περιοχών με Προεδρικά Διατάγματα (Π.Δ.).
Η αναγνώριση βασίζεται σε μια τριμελή επιτροπή που εισηγείται την πρόταση στον Υπουργό Εσωτερικών, ενώ ο τελικός χαρακτηρισμός γίνεται με Προεδρικό Διάταγμα. Έτσι, περιοχές όπως το Δίστομο, το Δοξάτο Δράμας και η Κλεισούρα Καστοριάς αναγνωρίστηκαν με το πρώτο Π.Δ. το 1998.
Στον κατάλογο των μαρτυρικών χωριών, η Πέλλα έχει τη δική της ξεχωριστή θέση, με τρεις κοινότητες να έχουν αναγνωριστεί επισήμως. Συγκεκριμένα:
- Ελευθεροχώρι
- Πευκωτό
- Τρία Έλατα
Η αναγνώριση αυτή, αν και καθυστερημένη, αποτελεί μια ελάχιστη οφειλή της Πολιτείας προς τις τοπικές κοινωνίες που βίωσαν τις θηριωδίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η λίστα των μαρτυρικών πόλεων και χωριών έχει εμπλουτιστεί με δεκάδες περιοχές από όλη την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων:
- Κρήτη: Άνω Βιάννος, Βορίζια, Δαμάστα, Κάνδανος, Κοντομαρί και πολλές άλλες.
- Ήπειρος και Επτάνησα: Κομμένο Άρτας, Λιγκιάδες Ιωαννίνων, Παραμυθιά Θεσπρωτίας.
- Μακεδονία και Θράκη: Δοξάτο Δράμας, Μεσόβουνο Κοζάνης, Νέα Κερδύλια Σερρών, Πύργοι Κοζάνης, Χορτιάτης Θεσσαλονίκης.
Με το πρόσφατο Π.Δ. 71/2025, που δημοσιεύθηκε στις 8 Αυγούστου 2025, ο κατάλογος επεκτάθηκε με νέες περιοχές σε όλη τη χώρα.
Είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη η Πολιτεία να ολοκληρώσει οριστικά την καταγραφή, καθώς κάθε εκκρεμότητα υπονομεύει την αξιοπιστία της ιστορικής μνήμης και αποδυναμώνει τις τεκμηριωμένες διεκδικήσεις για πολεμικές αποζημιώσεις. Η δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού, με σαφή κριτήρια και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα, κρίνεται απαραίτητη για να κλείσει αυτό το ιστορικό κεφάλαιο.
 |
|
