ΓΡΑΦΕΙ Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ΕΛΙΣΣΑΒΕΤ ΣΙΣΚΟΥ
Μέσα σε ένα έντονα φορτισμένο κλίμα συγκίνησης, υπερηφάνειας αλλά και διαφωνιών, πραγματοποιήθηκαν χθες, Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2025, τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου Αγωνιστών Απελευθέρωσης της Αριδαίας. Η βροχή που έπεφτε ενίσχυε το κλίμα δέους και ευγνωμοσύνης προς τους ήρωες που, μετά από πέντε αιώνες σκλαβιάς, χάρισαν την ελευθερία στην Αλμωπία το 1912.
Το νέο, καλαίσθητο μνημείο, που στήθηκε σε μια κεντρική και πλέον αναβαθμισμένη γωνιά της Αριδαίας, αποτελεί τον έμπρακτο φόρο τιμής στους ανώνυμους και επώνυμους αγωνιστές που έλαβαν μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα, ο οποίος κορυφώθηκε με την απελευθέρωση της Μακεδονίας.
Η Ιστορία που Αποτυπώνεται στον Μάρμαρο
Η τελετή ξεκίνησε με την επιμνημόσυνο δέηση υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των ηρώων και ολοκληρώθηκε με την αποκάλυψη της μαρμάρινης πλάκας που φέρει τα ονόματα της ομάδας του αρχηγού.
Στο επίκεντρο των ομιλιών τέθηκε η κρίσιμη ιστορική στιγμή της απελευθέρωσης της πόλης:
- Ο Ηρωισμός του Παπά-Νίκανδρου: Όλοι οι ομιλητές εξήραν την αυταπάρνηση του αρχηγού, παπά-Νίκανδρου (κατά κόσμον Αναστάσιος Παπαϊωάννου), ο οποίος, βιαζόμενος από την προέλαση του βούλγαρου οπλαρχηγού βοεβόδα Ευστάθιου, μπήκε στην Αριδαία, την παρέλαβε από τους Τούρκους και ύψωσε την Ελληνική σημαία στο Διοικητήριο, κηρύσσοντας την πόλη ελεύθερη.
- Η Παράδοση στον Ελληνικό Στρατό: Το ίδιο βράδυ, ο Παπαϊωάννου μετέβη στην Έδεσσα και κατόπιν στη Σκύδρα, ενημερώνοντας την ελληνική στρατιωτική διοίκηση. Ως αποτέλεσμα, ένα τάγμα υπό τον Ταγματάρχη Σταματόπουλο μπήκε στην Αριδαία την 4η Νοεμβρίου 1912, παραλαμβάνοντας την ελεύθερη Αλμωπία από τον Παπά-Νίκανδρο και τους 21 γηγενείς Μακεδόνες αγωνιστές του (οι οποίοι προέρχονταν κυρίως από τους Προμάχους και το Γαρέφειο, με μόλις τρεις από την Αριδαία). Οι Τούρκοι παραδόθηκαν αμέσως, χωρίς αντίσταση.
Ομιλίες: Ένωση και Ευγνωμοσύνη
Στις ομιλίες τους, οι παριστάμενοι επίσημοι – ο Δήμαρχος Νικόλαος Παρούτογλου, ο Αντιπεριφερειάρχης Ιορδάνης Τζαμτζής, ο Πρόεδρος της Π.Ο.Π.Σ.Μ. Δημήτριος Γιουματζίδης, οι Βουλευτές Ν.Δ. Λάκης Βασιλειάδης και Διονύσης Σταμενίτης, καθώς και ο πρώην Δήμαρχος Δημήτριος Μπίνος – αναφέρθηκαν στα ιστορικά στοιχεία και εξήραν το όραμα των αγωνιστών για την ενσωμάτωση της Μακεδονίας στην Ελλάδα.
Πρώην Δήμαρχος Δημήτρης Μπίνος: «Μόνο Ενωμένοι»
Ιδιαίτερη στιγμή της εκδήλωσης αποτέλεσε η ομιλία του πρώην Δημάρχου Αλμωπίας, Δημήτρη Μπίνου, ο οποίος ήταν ένας εκ των πρωτεργατών της ιδέας για την ανέγερση του μνημείου.
Φανερά συγκινημένος, αφού ευχαρίστησε τον νυν Δήμαρχο κ. Παρούτογλου και το Δημοτικό Συμβούλιο για την άμεση αποδοχή της πρότασής του, ο κ. Μπίνος αναφέρθηκε στο ιστορικό υπόβαθρο, κάνοντας μάλιστα προσωπικές αναφορές που σχετίζονταν με την οικογένειά του και το νόημα της εκδήλωσης. Το κεντρικό του μήνυμα εστίασε στην ανάγκη εθνικής και κοινωνικής συνοχής:
«Μόνο ενωμένοι οι Έλληνες μπορούν να προκόψουν και να πάνε μπροστά» (ΔΕΣ και ΒΙΝΤΕΟ)
Βουλευτής Λάκης Βασιλειάδης: «Οι Πύλες της Ιστορίας μας»
Ο Βουλευτής Πέλλας, Λάκης Βασιλειάδης, εκπροσωπώντας τη Βουλή των Ελλήνων, τόνισε τη σημασία του μνημείου ως «πύλης της ιστορίας μας», όπου «η μνήμη συναντά την ενθύμηση».
«Η τιμή αυτών των ανθρώπων, που είναι δικοί μας άνθρωποι, είναι το ελάχιστο που μπορούμε εμείς να προσφέρουμε, ώστε η μνήμη τους να μείνει αναλλοίωτη μέσα στα χρόνια και μέσα στην ιστορία… Κάθε μνημείο που φτιάχνουμε αποτελεί έναν φόρο τιμής στους ανθρώπους που προσέφεραν τη ζωή τους για την πατρίδα, την ελευθερία, και ακόμα πιο σημαντικό πολέμησαν για τις αξίες και τα πιστεύω τους.»
Τα Ονόματα στη Μαρμάρινη Πλάκα
Στη βάση της προτομής του Παπά-Νίκανδρου αναγράφηκαν τα ονόματα των 21 αγωνιστών, οι οποίοι με αλφαβητική σειρά είναι:
| Αρχηγός | Αγωνιστές |
| Παπά-Νίκανδρος (Αναστάσιος Παπαϊωάννου) | Αμπάρης Γιάννης |
| Αναστασιάδης Γιώργος | |
| Αναστασιάδης Χρήστος | |
| Βέσκος Ευστάθιος | |
| Βέσκος Πέτρος | |
| Δημητρίου Χρήστος | |
| Ευαγγελίδης Δημήτριος | |
| Ίτσκος Τραϊανός | |
| Κοβάτσης Ευστάθιος | |
| Λιάλιος Τραϊανός | |
| Μιλτιάδης Κ. Πέτρος | |
| Μπακάλης Νικόλαος | |
| Μπίνος Α. Αναστάσιος | |
| Νικολάου Χρήστος | |
| Παλιούρης Μιχάλης | |
| Παπανικολάου Πέτρος | |
| Πρώσιος Γιώργος | |
| Ρατσίτσκας Χρήστος | |
| Σιώπης Γιώργος | |
| Τανούρης Γιώργος | |
| Τζάκος Χρ. Δημήτριος |
Η Σκιά της Αντιπαράθεσης: Η Διαμαρτυρία των Απογόνων
Η ολοκλήρωση της τελετής, στην οποία κατατέθηκαν στεφάνια και ανακρούστηκε συγκινητικά ο Εθνικός Ύμνος παρουσία των απογόνων των αγωνιστών, επισκιάστηκε από μία έντονη διαμαρτυρία.
Μέλη του Συλλόγου Απογόνων Μακεδονομάχων Έδεσσας-Αλμωπίας εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους, τόσο για τη δημιουργία του μνημείου εν αγνοία τους, όσο και για την ιεράρχηση συγκεκριμένων ονομάτων:
- Αμφισβήτηση Ιεραρχίας: Διαμαρτυρήθηκαν έντονα για την αναφορά (που έγινε στην ομιλία του κ. Γιουματζίδη) και την πιθανή αναγνώριση των Βέσκου Ευσταθίου και Μιλτιάδη Κ. Πέτρου ως αρχηγού και υπαρχηγού αντίστοιχα, θέμα που θεωρούν ότι είναι ανοικτό.
Όπως επισημάνθηκε, ο Μακεδονικός Αγώνας δεν είναι «ιδιοκτησία και αποκλειστικότητα καμίας οικογένειας», αλλά αφορά το σύνολο της πατρίδας, τους αγωνιστές, τους απογόνους και τον λαό.
«Πιστεύω πως πάνω σ’ αυτό θα έχουμε εξελίξεις…» καταλήγει η δημοσιογράφος, προϊδεάζοντας για συνέχεια στο θέμα της ιστορικής αναγνώρισης.
ΔΟΞΑ ΚΑΙ ΤΙΜΗ! ΑΘΑΝΑΤΟΙ!
