Γράφει ο Χρήστος Δημητριάδης
Το περπάτημα στη Έδεσσα είναι ρίσκο. Ο άνθρωπος που βαδίζει έχει να ισορροπήσει σε πολύ μικρά πεζοδρόμια, να καταφέρει να μη σκοντάψει στις σπασμένες πλάκες και να αποφύγει αναπάντεχα εμπόδια. Εάν μάλιστα είναι γονιός με παιδί, ανάπηρος ή ηλικιωμένος, τότε το περπάτημα συχνά γίνεται άσκηση επιβίωσης σε δύσκολες συνθήκες…
Στην Ευρώπη επικρατεί το δόγμα ότι οι πόλεις σαν και την Έδεσσα για να μπορέσουν να είναι βιώσιμες και λειτουργικές, θα πρέπει να ξαναβάλουν το περπάτημα στην καθημερινότητα των πολιτών σε συνεργασία με κάποια μέσα μικροκινητικότητας όπως τα ποδήλατα και τα πατίνια. Δεν φτάνουν όμως μόνο αυτά από μόνα τους. Χρειάζονται και οι υποδομές. Πριν από μερικά χρόνια ο Δήμος Έδεσσας εκμεταλλευόμενος κάποιο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα τοποθέτησε ποδήλατα που τα νοικιάζεις μέσω διαδικτύου για να κυκλοφορείς στην πόλη. Μάλλον το μέτρο έχει αποτύχει.
Με φωτοβολίδες δεν λύνεις δομικά θέματα, ιδιαιτέρως στην Έδεσσα που και η οδήγηση με ποδήλατο είναι ρίσκο. Στην Ευρώπη ήδη σχεδιάζουν τις γειτονιές των 15 λεπτών όπου ο πολίτης θα μπορεί να καλύψει τις άμεσες ανάγκες του σε ακτίνα 15 λεπτών, δηλαδή περίπου ενός χλ από την κατοικία του.
Με τον τρόπο αυτό, οι πόλεις μπορεί να ξαναγίνουν φιλόξενες, χωρίς ρύπανση και ενεργειακά-κλιματικά ουδέτερες. Μπορεί η Έδεσσα να βαδίσει σε αυτή την κατεύθυνση και πώς;
Κατά την άποψη μου δεν υπάρχει η πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο μιας και η σημερινή δημοτική αρχή κινείται με παρτιτούρα στα βήματα των προηγούμενων κάνοντας ακριβώς τα ίδια, προσθέτοντας απλώς κάποιες ενότητες έτσι για ξεκάρφωμα…
Η Έδεσσα για να αλλάξει λογική, σχέδιο και να επενδύσει στις υποδομές, χρειάζεται διάθεση και φυσικά προτάσεις από τους ειδικούς. Προσωπικά έχω παρακολουθήσει όσες φορές έχω καλεστεί από κοντά, αρκετές μελέτες-προτάσεις προς τον Δήμο Έδεσσας για την λύση αυτών των ζητημάτων όπως τα προγράμματα των βιώσιμων πόλεων. Κανένα όμως αποτέλεσμα δεν υπάρχει καθώς είτε αυτές οι προτάσεις δεν είναι υλοποιήσιμες, είτε αυτοί που αποφασίζουν δεν έχουν την πυγμή να τις επιβάλουν.
Η αλήθεια είναι ότι παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες, η Έδεσσα έχει και θετικά στοιχεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανάπτυξης του βαδίσματος. Οι σχολικές της μονάδες δεν έχουν διαφορά ενώ και τα καταστήματα εστίασης καθώς και τα σούπερ μάρκετ είναι αρκετά για την πόλη. Αλήθεια βέβαια είναι ότι οι Εδεσσαίοι διαχρονικά περπατούν πιο πολύ από τους κατοίκους της Σκύδρας, της Αριδαίας και των Γιαννιτσών. Φυσικά όμως στην Έδεσσα δεν υπάρχει καμία αστική ποιότητα στις υποδομές.
Είναι γεγονός ότι τα περισσότερα πεζοδρόμια είναι μικρότερα από ότι προβλέπεται πολεοδομικά και βρίσκονται σε κακή κατάσταση ενώ υπάρχουν και λίγα σημεία στην πόλη που δεν υπάρχει καν πεζοδρόμιο. Ακόμη πάνω από το 5% των πεζοδρομίων είναι σε κακή κατάσταση.
Η Έδεσσα θα πρέπει να φτιάξει διαδρομές που να συνδέουν σημαντικά κομμάτια της πόλης όπως για παράδειγμα τους καταρράκτες με το Γενί Τζαμί αλλά και να ανα σχεδιάσει κομμάτια της πόλης καθώς και να τα προβάλει ως εναλλακτικές περιπατητικές διαδρομές.
Ο νέος σχεδιασμός θα πρέπει να δει την Έδεσσα συνολικά, καθώς μέχρι τώρα οι όποιοι σχεδιασμοί είτε εξαντλούνται στο κέντρο της πόλης είτε έχουν συνδεθιεί με την τουριστικοποίηση όπως για παράδειγμα η περιοχή των Καταρρακτών που συνδέεται με το κιουπρί.
Σήμερα οι πεζοί στην Έδεσσα αντιμετωπίζουν τα στενά και κακής κατασκευής πεζοδρόμια που έχουν συνήθως πάνω τους εμπόδια και έτσι αναγκάζονται να περπατούν στην μέση του δρόμου. Πόσο επικίνδυνο είναι αυτό την ίδια ώρα που στην πόλη διασχίζει η Εθνική οδός για Θεσσαλονίκη…
Αυτοκίνητα, παπάκια ανεβαίνουν τα πεζοδρόμια ενώ κάποιοι άλλοι πονηροί καταστηματάρχες βάζουν διάφορα εμπόδια για να κρατούν θέσεις πάρκιγκ. Η τροχαία σε αυτές τις περιπτώσεις είναι απούσα. Καλά τα μπλόκα για αλκοτέστ και χρήσιμα αλλά και κάποιες τέτοιου είδους παραβάσεις θα έπρεπε να βεβαιώνονται άμεσα…
Θα πρεπει ξανά οι Εδεσσαίοι να έχουν την δυνατότητα να περπατήσουν και να πάνε στον προορισμό τους με τα πόδια. Ταυτόχρονα να ξαναδημιουργηθούν οι υποδομές ώστε να ζωντανέψουν οι γειτονιές και οι κοινωνικές σχέσεις. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να παραμείνουν οι πολλαπλές χρήσεις, τα μικρά μαγαζιά στη γειτονιά.
Σήμερα στην Έδεσσα απουσιάζεί το πράσινο στον αστικό ιστό. Μια καλή πρόταση θα ήταν να αφαιρεθεί μια θέση στάθμευσης σε κάθε 10 ώστε να φυτευτεί ένα δέντρο, ώστε να υπάρχει χώρος σκιάς για τον πεζό, διευρύνοντας το πεζοδρόμιο. Μια ακόμη πολύ καλή ιδέα που δεν έχει προχωρήσει στην Έδεσσα ενώ υπάρχουν οι κοινόχρηστοι χώροι για κάτι τέτοιο, είναι τα τα λεγόμενα parklets, τα “πάρκα τσέπης”, που προσελκύουν κόσμο και δίνουν ευκαιρία για ξεκούραση και επικοινωνία με τον γείτονα, σε διαπλατύνσεις του πεζοδρομίου ή αφαιρώντας μια-δύο θέσεις στάθμευσης.
Κάτι άλλο που θα πρέπει άμεσα να το δει η δημοτική αρχή, ώστε να ξεμπλοκάρει το κέντρο, είναι η μετατροπή του μεγάλου πεζοδρόμου της οδού Δημοκρατίας σε δρόμο ήπιας διέλευσης όπως και οδοί σε μια ακτίνα 250 μέτρων γύρω από τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στον Δήμο Έδεσσας, έτσι ώστε τα παιδιά να πηγαίνουν με τα πόδια με ασφάλεια. Oσοι γονείς πήγαιναν με αυτοκίνητο στο σχολείο τα παιδιά τους θα ενθαρρύνονται με πληροφοριακή σήμανση να αποβιβάζουν τα παιδιά στην περίμετρο, μια και οι συνθήκες για περπάτημα μέχρι το σχολείο θα είναι πια πιο ασφαλείς. Με την υλοποίηση αυτής της ελκυστικής πρότασης, μετατρέπεται ένα μεγάλο εύρος της έκτασης του Δήμου Έδεσσας σε περιοχή ήπιας κυκλοφορίας.
Μια άλλη ιδέα που έχει πέραση και την εντόπισα σε χώρες της Βαλκανικής που έχουν κουλτούρα σε θέματα περπατήματος, είναι ιδιαιτέρως το καλοκαίρι να κλείνουν δρόμοι για 4 έως και 5 ώρες σε συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες ώστε να μπορούν τα παιδιά να παίζουν εκεί ελεύθερα. Μπορεί αυτό το μέτρο να ξεκινήσει πιλοτικά σε πρώτη φάση για μερικές μέρες την εβδομάδα.
Φυσικά το μεγαλύτερο πρόβλημα στις παραπάνω προτάσεις που καταθέτω, είναι τα Ι.Χ. Πρώτων που θα παρκάρουν τα αυτοκίνητα και δεύτερων πως θα κινούνται στην πόλη. Το βασικό είναι ότι σήμερα στην Έδεσσα τουλάχιστον το 30% των ιδιοκτήτων Ι.Χ. βασικά δεν το χρειάζονται καθώς τα χρήματα που δαπανούν είναι πολύ περισσότερα από τις ανάγκες που εξυπηρετούν. Για παράδειγμα άνετα για τις όποιες μετακινήσεις τους θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν τα ταξί για μακρινές αποστάσεις. Αναφέρομαι βέβαια σε άτομα άνω το 65 ετών. Ένα μέσο αυτοκίνητο σήμερα μαζί με τα τέλη κυκλοφορίας, τις άδειες, τα καύσιμα και την ασφάλεια του καθώς και την συντήρηση του, κοστίζει περίπου 2.000 ευρω το χρόνο….
Μια ακόμη παράμετρος είναι το ότι θα πρέπει για λόγους υγείας όλοι να περπατάμε. Είναι μια πλευρά που δεν τη βάζουμε στη συζήτηση, αλλά είναι σημαντική. Γενικότερα στην Έδεσσα οι ανάγκες μετακίνησης μπορούν να καλυφθούν, με συνδυασμό βαδίσματος, χρήσης μικροκινητικότητας και ταξι. Μπορούν όμως οι Εδεσσαίοι να αλλάξουν; Έχω δει πολλές πόλεις να αλλάζουν. Όπως οι Τρικαλινοί, οι Γιαννιώτες, οι Καλαματιανοί αλλάζουν, έτσι και εμείς. Το ζητούμενο είναι να αγαπήσουμε ξανά την πόλη. Αυτό που είναι πολύτιμο είναι η σχέση του κατοίκου με την πόλη, με τους ανθρώπους της, με την ιστορία και την ταυτότητά της, και η Έδεσσα έχει όλα αυτά….
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου