ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η αλυσίδα από το δάσος έως τις μάντρες
Εργα τέχνης. Κοσμήματα. Αντίκες. Ισως αυτοκίνητα. Αυτά είναι κάποια από όσα έρχονται στον νου ακούγοντας τη λέξη δημοπρασία. Στο μυαλό πολύ λίγων η συγκεκριμένη διαδικασία είναι συνδεδεμένη με τα καυσόξυλα. Κι όμως, πριν τα καυσόξυλα βρεθούν σε μάντρες εμπόρων ή στα τζάκια καταναλωτών, αποτελούν αντικείμενα δημοπρασίας. Φέτος η ζήτηση για τα καυσόξυλα είναι πιο έντονη από ποτέ, από ό,τι λένε στην Άποψη Πέλλας παράγοντες της τοπικής αγοράς, που θα παρέμενε αθέατη αν δεν την έφερνε στο προσκήνιο η ενεργειακή κρίση.
Η διαδικασία αγοραπωλησίας καυσόξυλων είναι συγκεκριμένη. Την άνοιξη ολοκληρώνονται οι μελέτες των δασαρχείων σε Έδεσσα και Αριδαία σε σχέση με το ποια και πόσα δένδρα θα κοπούν σε κάθε δάσος, είτε αυτό είναι δημόσιο είτε ιδιωτικό. Στη συνέχεια, οι Δασικοί Συνεταιρισμοί Εργασίας (ΔΑΣΕ) είναι υπεύθυνοι για την υλοτόμηση των δένδρων, η οποία γίνεται όλο τον χρόνο, σύμφωνα με όσους μίλησαν στην Άποψη Πέλλας, αν και συνήθως σταματάει κατά τη διάρκεια του χειμώνα, καθώς οι βροχές και το χιόνι δυσκολεύουν την πρόσβαση στα δάση και οι καταναλωτές –λογικό– προτιμούν τα στεγνά ξύλα. Μόλις τα δένδρα κοπούν, οι εργαζόμενοι των συνεταιρισμών κατεβάζουν τα ξύλα στον δρόμο. Τότε δημοπρατούνται και αγοράζονται από εμπόρους.
«Οι μελέτες προσδιορίζουν ποια ξύλα και ποια δένδρα θα πάνε σε δημοπρασία», δήλωσε ο γενικός γραμματέας Δασών, Κωνσταντίνος Αραβώσης. «Οπου δεν υπάρχει μελέτη συντάσσεται πίνακας υλοτομίας ξύλου κι αυτός από τα δασαρχεία», συμπληρώνει. Αφού η διαδικασία παρέμεινε ως έχει, τι άλλαξε φέτος;
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς που ασχολούνται με το ξύλο, οι λόγοι για τους οποίους οι τιμές των καυσόξυλων ανέβηκαν τόσο πολύ φέτος ποικίλλουν. Ενας από αυτούς είναι ο αντίκτυπος του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς λόγω της ενεργειακής κρίσης η ζήτηση είναι πολύ μεγαλύτερη.
«Δεν υπήρχε ποτέ τέτοια ζήτηση»,δηλώνουν στην εφημερίδα μας Άποψη, έμποροι ξύλων από τους Προμάχους. «Οι τιμές ανέβηκαν γιατί τα κυβικά μέτρα που κόψαμε ήταν τα ίδια, αλλά αυξήθηκε η ζήτηση, γύρισε ο κόσμος στις σόμπες και στο τζάκι γιατί ανέβηκε η τιμή στο ρεύμα», σημειώνει άλλος έμπορος από την περιοχή της Αλμωπίας.
«Εμείς δουλειά είχαμε κάθε χρόνο», συμπληρώνει άλλος έμπορος από τον ορεινό όγκο της Έδεσσας «αλλά φέτος είναι τριπλάσια σε σχέση με πέρυσι». Ο ίδιος, διανομέας σε συνεταιρισμό που, όπως λέει, ασχολείται και με τη λιανική πώληση, τονίζει πως η ζήτηση ήταν τόσο μεγάλη που μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου παρέδιδε τις παραγγελίες που είχαν κάνει πελάτες αρχές Αυγούστου. «Ο,τι κοβόταν έφευγε», δηλώνει.
Ταυτόχρονα, οι εισαγωγές καυσόξυλων –οι οποίες γίνονταν ως επί το πλείστον από τη Βουλγαρία, αλλά και από τα Σκόπια, την Αλβανία και τη Ρουμανία, λέει στην Άποψη Πέλλας υλοτόμος από την περιοχή του Γαρεφείου– μειώθηκαν κατά πάρα πολύ, περίπου 80%, καθώς και οι δικές τους εγχώριες ανάγκες για καυσόξυλα αυξήθηκαν. «Η πιο περιορισμένη προσφορά έχει να κάνει με τις εισαγωγές που μειώθηκαν λόγω του πολέμου», τονίζει ο κ. Αραβώσης. Επομένως, όχι μόνο υπάρχουν λιγότερα διαθέσιμα ξύλα στην αγορά –αν και τον προηγούμενο μήνα ανακοινώθηκε η απαγόρευση της εξαγωγής ξυλείας και από την Ελλάδα σε άλλες χώρες, μέχρι την 1η Μαρτίου, με ποινή φυλάκισης ενός έτους για τους παραβάτες–, αλλά οι συνεταιρισμοί έχουν φέτος σχεδόν το μονοπώλιο των ξύλων προς πώληση σε εμπόρους. «Εκμεταλλευόμενοι την αυξημένη ζήτηση λόγω ενεργειακής κρίσης και το ότι δεν υπάρχουν εισαγωγές, οι παραγωγοί αύξησαν τις τιμές», λέει στην Άποψη έμπορος από τους Προμάχους. Αλλά οι απόψεις διίστανται.
«Ανέβηκαν λίγο παραπάνω οι τιμές, αλλά το μεροκάματο είναι λιγότερο», λέει στην Άποψη υλοτόμος από την περιοχή της Ανατολικής Αλμωπίας. Οι ίδιοι φέτος έκαναν μια δημοπρασία, τονίζει, στην οποία ήρθαν λιγότεροι από πέντε έμποροι – στη συγκεκριμένη δημοπρασία η τιμή ήταν περίπου 15 ευρώ επιπλέον για κάθε χωρικό κυβικό μέτρο σε σχέση με πέρυσι. Παρ’ όλα αυτά, σημειώνει πως φέτος –και πάλι λόγω του πολέμου– το κόστος τους είναι μεγαλύτερο λόγω της αυξημένης τιμής της βενζίνης, αλλά και των ζωοτροφών, καθώς χρειάζονται τόσο οχήματα όσο και ζώα –«ο δικός μας συνεταιρισμός έχει 130 ζώα», τονίζει– για να πάνε στο βουνό, να κόψουν τα ξύλα και να τα μεταφέρουν στον δρόμο.
Ο Ιορδάνης Μποζατζίδης, έμπορος λιανικής στη Θεσσαλονίκη, λέει στην Άποψη πως ούτε η δική του εταιρεία έπαιρνε εισαγόμενα ξύλα, και ότι οι τιμές φέτος ανέβηκαν 30% σε σχέση με πέρυσι, ποσοστό με το οποίο συμφωνεί και ο Κωνσταντίνος Κεχαγιάς, επίσης έμπορος λιανικής στη Θεσσαλονίκη. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Μποζατζίδης τονίζει πως η κατάσταση έχει αρχίσει να ομαλοποιείται, διότι ο καιρός είναι καλός. «Γέμισαν οι μάντρες με ξύλα», λέει στην Άποψη. «
Οπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, η χρονιά ξεκίνησε με μεγάλη ζήτηση, αλλά λόγω καιρού, τώρα έχει κοπάσει. Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος τονίζει πως καθώς είχαν πληθώρα ξύλων λόγω των καμένων δασικών εκτάσεων, φέτος ο ίδιος πούλησε χωρικά κυβικά μέτρα και κατά 10 ευρώ λιγότερο από πέρυσι. «Τις τιμές τις ανεβάζουν στις μάντρες – αυτοί που περνάνε τα βάσανα μέσα στο δάσος είναι οι χαμένοι», λέει στην «Κ», «οι άλλοι μαγειρεύουν τις τιμές».
Εντατικοποίηση ελέγχων
Από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας Δασών Κωνσταντίνος Αραβώσης λέει στην Άποψη πως η πολιτεία εντατικοποίησε φέτος τους ελέγχους για φαινόμενα αισχροκέρδειας στην αγορά καυσόξυλων. «Αποθήκευαν κάποιοι έμποροι αδιάθετες ποσότητες και δημιουργούσαν τεχνητή έλλειψη – αυτό είχε οδηγήσει τεχνητά σε αύξηση της τιμής», δηλώνει. Ο ίδιος τονίζει επίσης πως φέτος θέσπισαν την αύξηση των τιμών αποζημίωσης των υλοτόμων των ΔΑ.Σ.Ε. κατά 15%, και ότι έδωσαν 4,5 εκατομμύρια καυσόξυλα δωρεάν ή με συμβολικό αντίτιμο. «Δώσαμε οδηγία να δίνονται δωρεάν ξύλα και να μπορούν κάτοικοι ορεινών περιοχών είτε οργανωμένα είτε ατομικά να προβούν σε υλοτόμηση», αναφέρει ο κ. Αραβώσης, «εντείναμε αυτή τη δυνατότητα».
Στο μεταξύ, σε ένα σπίτι στην Αθήνα, τα καυσόξυλα καίγονται στο τζάκι φειδωλά. Ο έμπορος δηλώνει στον ιδιοκτήτη πως, για τις επόμενες δύο εβδομάδες, δεν έχει διαθέσιμα ξύλα να παραδώσει…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου