✅Γράφει ο Χρήστος Δημητριάδης
Προ ολίγων ημερών ήταν η επέτειος του θανάτου του μεγάλου διανοητή, διπλωμάτη και πολιτικού Ιώνα Δραγούμη. Ο ίδιος έζησε σε εποχές ρομαντικές αλλά και επικίνδυνες. Η πορεία του αλλά και η στάση του γύρω από τα μεγάλα ζητήματα μιας άλλης Ελλάδας, ήταν καθοριστική. Αν δεν του έκοβαν το νήμα της ζωής οι ταγματασφαλίτες του Φιλοβενιζελικού Γύπαρη, πολλά πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Ο Ίωνας ήταν τόσο αγνός που δεν ήθελε να εκμεταλλευτεί ούτε με την καλή έννοια, την δημοφιλεία που είχε αναπτύξει και να είχε ηγηθεί του περιβόητου τρίτου Εθνικού δρόμου κόντρα τους Κωσταντινικούς και του Βενιζελικούς του Μεγάλου διχασμού.
Ο Ίωνας ήταν πάνω από όλα ανθρωπιστής. Ιδιαζόντως ευφυής και τρυφερός σαν εραστής, στα λάθη πάντα συνεπής, ο πιο καλός ο μαθητής. Κοινωνικά διαπρεπής στον πειρασμό επιρρεπής, με σιγουριά ανασφαλής. μανιώδης στοχαστής μιας υψηλής αισθητικής. Βαθύτατα εσωστρεφής, γεμάτος ίχνη ενοχής.
Το συγγραφικό του έργο τεράστιο και η παρακαταθήκη ενεργή μέχρι και σήμερα. Ήταν ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες που οδήγησαν τη Μακεδονία στην ελευθερία το 1912. Μπήκε στην Θεσσαλονίκη ως ελευθερωτής στο πλευρό του Κωνσταντίνου και οι ιδέες του για μια δίκαιη και εθνικά καθαρή κοινωνία παραμένουν επίκαιρες.
Ο ίδιος είχε γράψει τα ακόλουθα για δείξει τον τρόπο σκέψεις του: «Αγαπώ πάρα πολύ τον άνθρωπο για να γίνω στενός σοσιαλιστής. Αγαπώ πάρα πολύ τον άνθρωπο για να γίνω στενός πατριώτης. Αγαπώ πάρα πολύ τον άνθρωπο για να νοιώσω τον εαυτό μου άτομο. Από άνθρωπος μιας τάξης με ορισμένα συμφέροντα τάξης, γίνομαι σοσιαλιστής με την πλατιά έννοια, και θέλω μια καινούρια οικονομία της κοινωνίας μου και των άλλων κοινωνιών. Από στενός πατριώτης, γίνομαι εθνικιστής, με τη συνείδηση του έθνους μου και όλων των άλλων εθνών, γιατί οι διαφορές των εθνών πάντα θα υπάρχουν, και έχω τη συνείδησή τους και χαίρομαι που υπάρχουν αυτές οι διαφορές, που με τις αντιθέσεις τους, με τις αντιλήψεις τους, υψώνουν την ανθρώπινη συνείδηση και ενέργεια. Από άτομο γίνομαι άνθρωπος.»
Ο πατριωτισμός και η ακεραιότητα του Δραγούμη αναγνωρίστηκαν κυρίως από τους ομοϊδεάτες του που αντιπροσώπευαν και το ελληνοκεντρικό πνεύμα της εποχής, αλλά οι πολιτικές του ιδέες έγιναν αντικείμενο αντιπαραθέσεων και διαφορετικών αναγνώσεων από όλους τους ιδεολογικούς χώρους στο μέλλον.
Στα μεταπολεμικά χρόνια, με εκκίνηση την εκτροπή του 1965 («Ιουλιανά», Αποστασία), ο Ανδρέας Παπανδρέου επανέφερε τη σκέψη του Δραγούμη στο προσκήνιο, όταν τον επικαλέστηκε για να επαναδιατυπώσει μια εναλλακτική εκδοχή της Μεγάλης Ιδέας, πέρα από το χώρο της Δεξιάς «εθνικοφροσύνης»: τον «προοδευτικό εθνικισμό». Σε άρθρο του στο Βήμα της 23ης Αυγούστου 1966 αναφέρει:
Ένας που εκφράζει καλά το ιδανικό της Εθνικής Αναγέννησης είναι ο Ίων Δραγούμης, που έγραφε το 1905: «Είναι σκληρή η ιδέα πως χάνεται η Πόλη, αλλά δεν με ταράζουν βυζαντινά όνειρα τόσο, όσο η γνώση πως, είτε έχουμε είτε δεν έχουμε την Πόλη, είμαστε μέτριοι, ψόφιοι, κακομοιριασμένοι, κοιμισμένοι και μέτριοι, μέτριοι. Οι λέξεις: «Να πάρουμε την Πόλη» είναι σύμβολο, που δεν σημαίνει «Να ξαναφτιάσουμε την βυζαντινή αυτοκρατορία», αλλά «Να είμαστε δυνατοί». Έτσι το ιδανικό της ποσοτικής αυξήσεως μετατίθεται σε ιδανικό ποιοτικής αυξήσεως. Να είμαστε δυνατοί. Πρέπει να κινητοποιηθούν οι Έλληνες που δεν φέρουν την ελληνικότητά τους σαν βάρος ή ατυχία, που θα θέσουν στόχους μεγάλους και τολμηρούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου