Ο Ελληνικός Στρατός μπήκε στη Θράκη Ελευθερωτής

 

Γράφει ο Ι. Φωτιάδης*

1. Κατά καιρούς αναπτύσσονται από διάφορους κύκλους όχι τυχαία, απόψεις ότι η Θράκη παραχωρήθηκε στην Ελλάδα και ότι δεν απελευθερώθηκε. Μάλιστα χρησιμοποιούν και την  υποτιμητική φράση "αφού  ο Στρατός έκανε παρέλαση κ.λ.π".
    
2. Η Ιστορική πραγματικότητα είναι άλλη. Ο Ελληνικός Στρατός μπήκε στη Θράκη στις 14 Μαΐου 1920 ελευθερωτής. Ήταν μπαρουτοκαπνισμένος από το Μακεδονικό Μέτωπο [1915-1917]. Δεν τον σταματούσε τίποτε. Με τίμημα σε ανθρώπινες ζωές. Αλλά νικηφόρος. [Στον Α’ Π. Πόλεμο είχαμε 27.000 νεκρούς, 6.000 αγνοουμένους και 21.000 τραυματίες].
    
3. Ξεχνούν ότι κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913 ο Σερβικός Στρατός ήταν διπλάσιος και ο Βουλγαρικός τριπλάσιος του Ελληνικού. Και όμως ενίκα, χάρις στην γενναιότητα, την αυταπάρνηση της ζωής τους μέχρι θανάτου, την ομοψυχία και τους εύστοχους διπλωματικούς χειρισμούς.
    
4. Προσπερνούν ότι με τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο [1913], είχε απελευθερωθεί ολόκληρο το Νότιο τμήμα της Θράκης μέχρι την Αλεξανδρούπολη [γραμμή Δεδεαγάτς όπως λεγόταν]. Τελικά καθορίσθηκε η γραμμή του Νέστου ποταμού, λόγω ισχυρής πιέσεως της Ρωσίας η οποία ήθελε την δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας [για να έχει πρόσβαση στο Αιγαίο Πέλαγος]. Αλλά και από την Ρουμανία η οποία ήθελε την Νήσο Θάσο. Ακολούθησε η εκδίωξη του Ελληνικού στοιχείου από την Ανατολική Ρωμυλία [Βόρεια Θράκη], πέραν εκείνης που είχε αρχίσει από το 1978 με την Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.
    
5. Η Δυτική Θράκη έμεινε από το 1913 μέχρι την 14 Μαΐου 1920 υπό Βουλγαρική κατοχή με όλες τις τραγικές συνέπειες, δια τις οποίες θα αναφερθώ παρακάτω. Στη Θράκη προ της απελευθερώσεως της, το Ελληνικό στοιχείο έσφυζε από ενεργητικότητα. Ήταν για τον Ελληνισμό περίοδος άνθησης και δημιουργίας. Ο πληθυσμός είχε δυσκολίες για την ένοπλη αντίσταση λόγω των εμφανιζομένων απειλών από Βορρά και Ανατολάς. Τότε το ελεύθερο Ελληνικό κράτος έστειλε ικανούς Αξιωματικούς για αντιμετώπιση της καταστάσεως. Ξεχώρισαν οι Γ. Κονδύλης, Στυλιανός Γονατάς, Σουλιώτης, Νικολαΐδης, αλλά και διπλωματικοί υπάλληλοι. Ανάμεσά τους και ο Ίων Δραγούμης. Αργότερα [1921-22] ως Ύπατος αρμοστής ο Αντώνιος Σαχτούρης.
    
6. Οι Βούλγαροι για να εδραιώσουν την θέση τους στην περιοχή και να αποτρέψουν την μεταβολή των συνόρων στο μέλλον, εφάρμοσαν ένα ευρύ πρόγραμμα αλλοίωσης της δημογραφικής συστάσεως της περιοχής:
   
   α. Το ειρηνικό: Ο βίαιος εκβουλγαρισμός των ντόπιων, ή η απομάκρυνσή τους από τις προγονικές τους εστίες.
   β. Η εγκατάσταση  Βουλγάρων εποίκων στην περιοχή. Απαγόρευσαν τη λειτουργία σχολείων και συλλόγων. Ενέταξαν την Ελληνική εκκλησία στην Βουλγαρική Εξαρχία. Υποχρέωσαν τους κατοίκους να μετατρέψουν τα ονόματά τους σε Βουλγαρικά.
    
7. Με τα ανωτέρω ανάγκασαν σε όσους διαφωνούσαν, να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να αναζητήσουν καταφύγιο στη γειτονική Μακεδονία και άλλες περιοχές της Ελλάδος.
    
8. Την ίδια μεταχείριση είχαν και οι Ορεσίβιοι Πομάκοι, τους οποίους οι Βούλγαροι επιχείρησαν να εκβουλγαρίσουν δια της βίας, αυθαίρετα σαν εξισλαμισθέντες Βουλγάρους. Είναι γνωστόν ότι οι Πομάκοι  είναι απόγονοι της Αρχαίας Ελληνικής Φυλής των Αγριάνων. Είναι απόγονοι των Ιππομάχων που απάρτισαν το ιππικό του Μ. Αλεξάνδρου κατά της άγριας φυλής των Σκύθων. Είναι οι απόμαχοι [α-πομαχ-κ] της Βυζαντινής περιόδου [Αναστασίου Α’ -491-518 Μ.Χ.]. Ο βίαιος εξισλαμισμός άρχισε επί Σουλτάνου Σελίμ [1512-1520] και ολοκληρώθηκε επί Μεχμέτ Δ’ [1640-1661]. Στην Βουλγαρία οι Πομάκοι δεν αναγνωρίζονται σαν ξεχωριστή μειονότητα.  Αναγνωρίζονται σαν Βούλγαροι.
    
9. Την απελευθέρωση της Περιφέρειας Κομοτηνής, χαιρέτησαν και γιόρτασαν και οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι, οι Αρμένιοι και η Εβραϊκή κοινότητα. Διότι και αυτοί μαζί με τους Χριστιανούς Έλληνες ήταν παθόντες από τις Βουλγαρικές δυνάμεις κατοχής. Τα βουλγαρικά τμήματα που υπήρχαν στα βορειοανατολικά τμήματα της Κομοτηνής απωθήθηκαν. Κατά την ανταλλαγή πυρών προς τα Υψώματα Νυμφαίας-Τσαρντακλή υπήρξαν νεκροί και τραυματίες εκατέρωθεν.
    
10. Ο Ελληνικός Στρατός σεβάστηκε όλα τα δικαιώματα της Μουσουλμανικής μειονότητας από την πρώτη στιγμή. Ο ίδιος Ελληνικός Στρατός δύο μήνες αργότερα απελευθέρωσε και την Ανατολική Θράκη, πλην Κωνσταντινουπόλεως [δεν το επέτρεψαν οι τότε Μεγάλες Δυνάμεις].
     
11. Τα συγκροτηθέντα Τουρκικά τμήματα δυνάμεως Σώματος Στρατού υπό τον Ταλάτ Πασά δεν μπόρεσαν να ανακόψουν την ορμή του Ελληνικού Στρατού. Μεγάλα Τουρκικά τμήματα αιχμαλωτίστηκαν. Ο ίδιος ο Ταλάτ Πασάς συνελήφθη αιχμάλωτος από τμήμα του τότε Υπιλάρχου Σόλωνα Γκίκα, μετέπειτα Αρχηγού του Γ.Ε.Σ. και Υπουργού για αρκετά χρόνια. 
     
12. Στην επιχείρηση καταλήψεως της γέφυρας Ανδριανούπολης [8 Ιουλίου 1920] εφονεύθησαν ο Λοχαγός Διαμάντης Νικόλαος και 17 Εύζωνοι οπλίτες, Τραυματίσθηκαν 45 Αξιωματικοί και πολύ μεγάλος αριθμός οπλιτών. Η γέφυρα από τότε [1920] και μέχρι την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης [1923], έφερε την ονομασία "Γέφυρα Λοχαγού Διαμάντη Νικολάου". Στις πόλεις Θράκης και την Κομοτηνή υπάρχουν προς τιμήν του οδοί με την ονομασία "Λοχαγού Διαμάντη Νικολάου". Η Αδριανούπολη απελευθερώθηκε στις 28 Ιουλίου 1920. Η Απελευθέρωση της Ανατολικής Θράκης [πλην Κωνσταντινουπόλεως] ολοκληρώθηκε μέχρι Τσατάλτσας και επικυρώθηκε με την συνθήκη των Σεβρών. Τότε ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε πεί: ''Η Ελλάς κατέστη η χώρα των 2 Ηπείρων και των Πέντε Θαλασσών''. Η Διατήρηση της Ανατολικής Θράκης κράτησε μέχρι την Μικρασιατική εκστρατεία και την καταστροφή. Μέχρι την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης στις 24 Ιουλίου 1923, μεταξύ Ελ. Βενιζέλου και Ισμέτ Ινονού. Βάσει της συνθήκης αυτής η Τουρκία απεμπόλησε πλήρως τα κυριαρχικά της δικαιώματα επί της ΚΥΠΡΟΥ. 
     
13. Επισημαίνονται τα εξής:

• Με την ανταλλαγή των πληθυσμών που ακολούθησε [της συνθήκης] στην Δυτική Θράκη παρέμειναν 80.000 Μουσουλμάνοι. Ενώ στην Κωνσταντινούπολη-Ίμβρο-Τένεδο,250.000,Έλληνες. 
• Οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης με καθεστώς Θρησκευτικής μειονότητας. 
• Η Τουρκία έκτοτε και επί συνεχούς βάσεως [με μικρά διαλείμματα] είχε επιλέξει σχέδιο διαρκούς αντιπαλότητας με την Ελλάδα σε Κύπρο-Δυτική Θράκη.
• Προσπαθεί να πετύχει τον προσεταιρισμό των Πομάκων-Αθιγγάνων, οι οποίοι είναι Μουσουλμάνοι μόνο ως προς το θρήσκευμα, αλλά όχι Τούρκοι. 
• Εφαρμόζει πολιτική χειραγώγησης σε όλα τα επίπεδα. Με την προπαγάνδα της επιδιώκει στην μη εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσης από τους μειονοτικούς. Επιμένουν στη χρήση των  Παλαιοθωμανικών ονομασιών  για τα χωριά της Θράκης και άλλα τοπωνύμια. Αλλαγή επωνύμων με άλλα που να δείχνουν την υποτιθέμενη Τουρκική καταγωγή όλων των μουσουλμάνων. Η προτίμηση της Τουρκίας ως τόπου για ανώτερες σπουδές. Η αθρόα αποστολή εφημερίδων, βιβλίων εντύπων από την Τουρκία για την μειονότητα [διανομή δωρεάν ή σε πολύ χαμηλές τιμές κ.λ.π.]. 
• Πρωταγωνιστής στα παραπάνω το Τουρκικό προξενείο Κομοτηνής, το οποίο διαθέτει άφθονο χρήμα, προσωπικό και ασυλία. Έχει σαν στόχο την γλωσσική και πολιτισμική ενοποίηση του Μουσουλμανικού πληθυσμού της Θράκης. Τα μέσα που χρησιμοποιεί είναι γνωστά: Ενίσχυση  των Εθνικιστών, εφημερίδων, των σχολείων, συλλόγων κ.λ.π.

14. Επίλογος: Η Τουρκία κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν σύμμαχος των Γερμανοβουλγάρων. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η  Ελλάδα αιμορραγούσε  από την τριπλή κατοχή [Γερμανία-Βουλγαρία-Ιταλία]. Αγωνιζόταν στη Μέση Ανατολή [Ελ Αλαμέιν] και αργότερα στο Ρίμινι της Ιταλίας στο πλευρό των συμμάχων. Ενώ  στο Αιγαίο, Κομάντος του Ιερού Λόχου υπό συμμαχική διοίκηση  με εξαιρετικά επικίνδυνες αποστολές υποβοήθησαν πολλαπλά στην απελευθέρωση των Νήσων του Αιγαίου. Η Τουρκία πολύ έντεχνα παρουσιαζόταν ως ''Επιτήδειος Ουδέτερος''. Προσχώρησε στις συμμαχικές δυνάμεις ένα μήνα πριν την λήξη του πολέμου με προτροπή της Αγγλίας. Αυτά λέει η Ιστορία. Κάθε προσπάθεια παραχάραξης της Ιστορίας είναι σκόπιμη, καθοδηγούμενη  και πάντως όχι  αθώα.   

*Αντιστράτηγος ε.α. Ιωάννης Φωτιάδης,  π. Υπαρχηγός  Ε. Φρουράς Κύπρου.