Η λίμνη Βεγορίτιδα επιστρέφει..

 

 

 

 

 

 

 

 

Ο μύθος λέει πως ανάμεσα στην Περαία και την Άρνισσα υπήρχε ένα πηγάδι που είχε αυστηρές οδηγίες χρήσης. Όταν έπαιρνες νερό έπρεπε καλά να το σφραγίσεις για να μην ξεχειλίσει. Όμως μια μέρα ένα νέο κορίτσι ξέχασε να το κλείσει και έτσι γεννήθηκε η λίμνη.

Ένας άλλος μύθος λέει πως τα πολύ παλιά τα χρόνια, κάπου στην περιοχή της Εορδαίας, ζούσε φτωχικά ένα ζευγάρι γεωργών, ο Φιλώτας και η Αρσινόη. Δουλεύανε σκληρά για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, τη Βεγόρα, τον Κρατερό, Αντίγονο, Σέλευκο, Περδίκα και Αντίοχο.

Η Βεγόρα, σαν μεγαλύτερη, βοηθούσε τους γονιούς της, βόσκοντας το μικρό κοπάδι που είχαν. Χρόνο με το χρόνο, μεγαλώνοντας, γινόταν όλο και πιο όμορφη. Το πρόσωπό της είχε τέτοια λάμψη που όποιος νέος την πρωτοαντίκριζε, την ερωτευόταν.

Τα προξενιά ήταν πολλά, όμως η Βεγόρα, αδιάφορη για όλα αυτά, δούλευε σκληρά για να βοηθήσει την οικογένεια.
Ο καιρός περνούσε και η πανέμορφη Βεγόρα ζούσε ξέγνοιαστα τα χρόνια της εφηβείας της, βόσκοντας το κοπάδι της στις πλαγιές του Βερμίου.


Κάποια μέρα, όπως καθόταν ψηλά σε μια ραχούλα προσέχοντας τα πρόβατά της, παρουσιάστηκε μπροστά της ένας ψηλός, όμορφος νέος. Αφού έβγαλε την πανοπλία του, και της είπε ότι ήταν ο θεός Άρης, της ζήτησε ευγενικά να καθίσει κοντά της για να ξαποστάσει.


Η Βεγόρα, για πρώτη φορά στη ζωή της ερωτεύτηκε. Έζησε τις πιο όμορφες στιγμές της μαζί του, πιστεύοντας ότι η αγάπη τους θα είναι παντοτινή. Κάποια μέρα όμως της ανακοίνωσε ότι έπρεπε να φύγει μακριά, γιατί το βασιλικό καθήκον τον καλούσε. Μάταια η όμορφη Βεγόρα κλαίγοντας τον παρακαλούσε να μείνει κοντά της. Ο Άρης, ανένδοτος, έφυγε.


Πέρασε καιρός και η Βεγόρα έφερε στον κόσμο ένα όμορφο αγοράκι, καρπό του έρωτά τους. Όμως όλη η αγάπη που ένιωθε για τον Άρη μεταβλήθηκε σε μίσος στο πρόσωπο του νεογέννητου. Ένιωθε προδοσία και, για εκδίκηση, έπιασε το αγοράκι από το πόδι και το πέταξε μακριά, στις μπόρες, τις καταιγίδες, τις θύελλες. Μετά από χρόνια, το κορμάκι του μικρού αγοριού, μεταμορφώθηκε σε ένα μεγάλο βουνό, το Βόρρα.


Η Βεγόρα, που έχανε πλέον τη λάμψη της, συνέχιζε να βόσκει το κοπάδι της ανάμεσα στην Άρνισσα, τη Λεβαία και την πόλη Βοκέρια. Τώρα δεν ήταν όπως πριν, έκλαιγε μέρα-νύχτα και τα δάκρυά της σχημάτισαν σιγά σιγά μια λίμνη. Κάποτε όμως, από το πολύ κλάμα και τα πολλά δάκρυα που έχυσε, έχασε το φως της, γλίστρησε, έπεσε κα πνίγηκε στα βαθιά νερά της λίμνης που η ίδια δημιούργησε...


Σύμφωνα με τους ειδικούς, η λίμνη Βεγορίτιδα είναι λίμνη αλπικού τύπου και τεκτονικής προέλευσης. Λόγω χημικής διάβρωσης, χαρακτηριστικά της είναι η δημιουργία υπόγειων κοιλοτήτων. Από το 1896 υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν την πτώση και την επάνοδο των υδάτων της σε ανύποπτο χρόνο, χωρίς αυτό να οφείλεται σε κλιματολογικούς παράγοντες.


Κάλυπτε έκταση 68 km2 και ήταν η βαθύτερη λίμνη της χώρας με μέγιστο βάθος 65 m. Σήμερα, με την πτώση της στάθμης της, η επιφάνεια της έχει περιοριστεί στα 45 km2 και το βάθος της έχει μειωθεί στα 50 m.


Από το 1896 και μετά πολλοί ερευνητές ασχολήθηκαν με την λίμνη Βεγορίτιδα εξαιτίας της συνεχούς αύξησης που παρουσίαζε n στάθμη της επιφάνειας της, μέχρι και το 1957.


Για το λόγο αυτό μετακινήθηκε και n σιδηροδρομική γραμμή, n οποία διερχόταν και διέρχεται περιμετρικά της λίμνης.


Το έτος 1987 αρχίζει να λειτουργεί ο νέος Α.Η.Σ. στην περιοχή Αμυνταίου. Αυτός ο σταθμός χρησιμοποιεί νερό από το αντλιοστάσια του Αγίου Παντελεήμονα και η αντίστροφη μέτρηση για την λίμνη μόλις έχει αρχίσει.


Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών 1980-1990 σημαντικές αλλαγές συντελούνται και στη γεωργική παραγωγή με ραγδαία αύξηση των αρδευόμενων καλλιεργειών. Επίσης με την πτώση της στάθμης της λίμνης εμφανίζονται νέες καλλιεργούμενες εκτάσεις.


Το Δεκέμβριο του 1994, η στάθμη της λίμνης έφθασε στο κατώτατο όριό της με μείωση του υδάτινου όγκου της κατά 80% και μείωση της επιφάνειάς της κατά 40%.

Αυτό αποδόθηκε στις συνεχόμενες αντλήσεις της ΔEH, στις αρδεύσεις για την κάλυψη των αναγκών των καλλιεργειών δίπλα στη λίμνη, στις διαρροές από τις φυσικές καταβόθρες, στην ανομβρία και στις απώλειες λόγω εξάτμισης.


Το 2011 η λίμνη ξεκίνησε να ανεβαίνει κατά δέκα πόντους την εβδομάδα όπως καταγράφουν οι υπεύθυνοι του Υδροηλεκτρικού Σταθμού Αγρα και αυξάνει την στάθμη της κατά 4 μέτρα.


Σήμερα το νερό καλύπτει εκτάσεις με ταχύτητα 5 μέτρων ημερησίως καθώς και ανεβάζει την στάθμη της κατά 3 εκατοστά.

(Φωτογραφία-Κυριακος Μ.Μαυριδης)