Περικοπές σε συντάξεις, κατάργηση ΕΚΑΣ

Σκληρά μέτρα που οδηγούν σε σημαντικές μειώσεις των συνταξιοδοτικών δαπανών και κατά συνέπεια σε δραματικές περικοπές των συντάξεων περιλαμβάνει η ελληνική πρόταση για το Ασφαλιστικό, που έχει μικρές διαφοροποιήσεις σε σχέση με την τελευταία πρόταση των εκπροσώπων των δανειστών, όπως αυτή δόθηκε στη δημοσιότητα μετά την προκήρυξη του δημοψηφίσματος από τον Eλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Δύο είναι τα σημεία που αλλάζουν και αφορούν τις δύο μέχρι πρότινος «κόκκινες γραμμές» της κυβέρνησης:

α) η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις και τα εφάπαξ αναστέλλονται μέχρι τον Οκτώβριο, όπου θα υλοποιηθεί νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση και

β) το ΕΚΑΣ καταργείται σταδιακά, έως τον Δεκέμβριο του 2019, με την έναρξη των περικοπών στο 20% των πιο «προνομιούχων» δικαιούχων από το 2016.

Πρόκειται για δέσμη μέτρων που ανατρέπει σχεδιασμούς δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων, οι οποίοι βρίσκονται ένα βήμα πριν από τη συνταξιοδότηση, οδηγούν σε έμμεσες μειώσεις των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, ενώ κρύβει παγίδες για μια σειρά ασφαλισμένους σε ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΝΑΤ, ΕΤΑΑ, ΟΑΕΕ, και ΕΤΑΠ - ΜΜΕ.

Αναλυτικά, η κυβέρνηση δεσμεύεται για την πλήρη εφαρμογή του νόμου Λοβέρδου - Κουτρουμάνη (3863/2010) με την καταβολή της βασικής και αναλογικής σύνταξης, ενώ στην περίπτωση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο είτε να την εφαρμόσει, είτε να την αντικαταστήσει έπειτα από νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση που θα συμφωνηθεί τον Οκτώβριο.

Η κυβέρνηση δεσμεύεται να προχωρήσει από την 1η Ιουλίου στην εξοικονόμηση των συνταξιοδοτικών δαπανών κατά 0,25%-0,5% του ΑΕΠ για το 2015 και 1% για το 2016.
Αμεσα θα ξεκινήσει η πλήρης εξάλειψη των πρόωρων συντάξεων. Η διαδικασία θα είναι σταδιακή, ώστε μέχρι το 2022 όλοι να συνταξιοδοτούνται στα 67 ή στα 62 με 40 χρόνια εργασίας. Εξαιρούνται μόνο οι εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, καθώς και οι μητέρες με ανάπηρα παιδιά. Για όλα τα ασφαλιστικά ταμεία και για όσους επιδιώξουν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα, το ετήσιο πέναλτι θα αυξηθεί στο 16%.

Ολα τα επικουρικά ταμεία θα ενταχθούν στο ΕΤΕΑ, το οποίο αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου του 2015 θα λειτουργεί χωρίς κρατική χρηματοδότηση.

Το ΕΚΑΣ καταργείται μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019. Η αρχή θα γίνει από τον Μάρτιο του 2016, με το πιο προνομιούχο 20% των δικαιούχων. Προβλέπεται καλύτερη στόχευση στις συντάξεις ανασφάλιστων υπερηλίκων, που δίνει ο ΟΓΑ, αλλά και μεταρρύθμιση των προνοιακών επιδομάτων.

Εμμεση μείωση των συντάξεων επέρχεται μέσω της αύξησης των εισφορών υγείας που πληρώνουν οι συνταξιούχοι στην κύρια σύνταξη από το 4% στο 6% καθώς και μέσω της επιβολής της στην επικουρική.
Από την 1η Ιουλίου του 2015 και μετά, όσοι συνταξιοδοτούνται θα λαμβάνουν πλήρη (αναλογική και βασική σύνταξη) εφόσον έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος. Οι υπόλοιποι θα λαμβάνουν μόνο τη βασική που αναλογεί στα έτη ασφάλισής τους.

Σημαντικές περικοπές στις δαπάνες για συντάξεις επέρχονται μέσω της δέσμευσης για κατάργηση όλων των εξαιρέσεων στις χρηματοδοτήσεις των Ταμείων από το κράτος και εναρμόνιση της κρατικής χρηματοδότησης με αυτήν προς το ΙΚΑ, από την 1η Ιουλίου 2015 και μετά. Η δέσμευση αυτή οδηγεί σε νέες μειώσεις στις συντάξεις ή ακόμη και τριπλασιασμό των εισφορών, καθώς η κρατική χρηματοδότηση σε Ταμεία όπως το ΝΑΤ και ο ΟΓΑ αγγίζει ή και ξεπερνά το 80% των εσόδων τους, ενώ κατ’ εξαίρεση, επιπλέον χρηματοδότηση λαμβάνουν και ο ΟΑΕΕ και το ΙΚΑ.

Μέχρι τον Οκτώβριο του 2015 θα πρέπει να καταργηθούν όλες οι εισφορές υπέρ τρίτων.

Εύρεση ισοδύναμων

Παράλληλα, η κυβέρνηση δεσμεύεται για την εύρεση ισοδύναμων που θα καλύψουν το κόστος της απόφασης του ΣτΕ για αποκατάσταση των συντάξεων.

Αλλαγές που οδηγούν σε σημαντική μείωση συντάξεων προτείνονται και για την 1η Ιανουαρίου 2016 (θα συμφωνηθούν τον Οκτώβριο). Αναλυτικά, περιλαμβάνονται οι προτάσεις για μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα εισφορών - παροχών, υπολογισμό εισφορών στον ΟΑΕΕ με βάση το πραγματικό εισόδημα, ενοποιήσεις Ταμείων έως το 2017 και αύξηση στις εισφορές του ΟΓΑ ή ένταξή του σε άλλο ταμείο.

Βελτιωμένη σε σχέση με την πρόταση Γιουνκέρ είναι, πάντως, η ελληνική πρόταση για τις αλλαγές στα εργασιακά, καθώς αφήνεται ανοικτό το ενδεχόμενο, ένας νόμος για τις συλλογικές συμβάσεις να είναι έτοιμος το τελευταίο τρίμηνο του 2015.