Άρθρο του
Δούπκαρη Αθανάσιου, μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου της Ο.Ν.ΝΕ.Δ., υπ. Τομέα
Πολιτισμού και Θρησκευμάτων με θέμα - "Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Πρώτος
μεταξύ ίσων"
Η επανάσταση
του 1821, ίσως είναι η μόνη περίοδος της Ελληνικής ιστορίας, που έχει τόσες
προσωπικότητες γνωστές στο ευρύ κοινό. Όλοι οι Έλληνες σχεδόν, γνωρίζουν έστω
και σαν ονόματα, τον Γεώργιο Καραισκάκη, τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, τον Αθανάσιο
Διάκο, τη Μπουμπουλίνα, το Μάρκο Μπότσαρη κ.α.
Με το κείμενο αυτό, δεν έχω στόχο να συγκρίνω τους αγωνιστές του Έθνους μας και να ξεχωρίσω κάποιον από αυτούς. Η επανάσταση είχε πολλές εστίες, σε διάφορα σημεία του χάρτη, όπου υπήρχε Ελληνισμός. Είναι σίγουρο πως η επιτυχία της θα ήταν αμφίβολη, αν είχε απλά τοπικό χαρακτήρα. Παρόλα αυτά, δε μπορώ να σκεφτώ το ‘’παζλ’’ που λέγεται Ελληνική Επανάσταση, χωρίς το ‘’κομμάτι’’ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.
Θυμάμαι ότι τα σχολικά βιβλία, έχοντας δανειστεί μια έκφραση του Μακρυγιάννη, χαρακτήριζαν τους κλέφτες, σαν ‘’τη μαγιά της Λευτεριάς’’. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα από τον Γέρο του Μοριά, δεν υπάρχει. Όταν ξεκίνησε η επανάσταση, ο Κολοκοτρώνης ήταν ήδη ένας τοπικός ήρωας. Καταγόταν από οικογένεια με μεγάλη συνεισφορά στους εθνικούς αγώνες. Ο ίδιος συμμετείχε στα σώματα των κλεφτών, και ήδη από το 1806 ήταν επικηρυγμένος από τους Τούρκους. ΄΄Μπαρουτοκαπνισμένος’’ λοιπόν, και έμπειρος στη φωτιά της μάχης, παράλληλα όμως και πηγή έμπνευσης για τον υπόδουλο Ελληνισμό, ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος την κατάλληλη στιγμή, για τη στρατιωτική ηγεσία της επανάστασης, στη Νότια Ελλάδα.
Οι αρετές του φάνηκαν από τις πρώτες μέρες του Αγώνα. Η απόφασή του για πολιορκία της Τριπολιτσάς, που αποτελούσε το κέντρο του Μοριά, και όχι των περιφερειακών φρουρίων, έδειξε την απαράμιλλη στρατηγική του σκέψη. Αν έπεφτε η Τριπολιτσά, τα υπόλοιπα κάστρα θα ήταν θέμα χρόνου να βρεθούν στην κυριαρχία των Ελλήνων. Στο Βαλτέτσι, η επιμονή, η αποφασιστικότητα και η μαχητικότητα του, έκριναν την έκβαση της μάχης. Το αποτέλεσμα της μάχης στα Δερβανάκια, που αποτελεί ίσως και την πιο γνωστή νίκη των Ελλήνων, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη διορατικότητα που επέδειξε για τις κινήσεις των Τούρκων, παρά τις αντίθετες πληροφορίες που είχε.
Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης, στα απομνημονεύματά του, χαρακτηρίζει τη νίκη στο Βαλτέτσι, την πιο σημαντική στιγμή του Αγώνα για την Ελευθερία. Κατά τη γνώμη μου, η πιο κρίσιμη καμπή της ιστορίας της επανάστασης, ήταν η εισβολή του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Και η αναχαίτιση αυτής της τεράστιας απειλής, είχε τη μοναδική σφραγίδα του μεγάλου μας στρατηγού. Παρόλο που μόλις είχε αποφυλακιστεί, δεν έδωσε σημασία στις προσωπικές πικρίες, και έδωσε όλη του τη ψυχή στην αντιμετώπιση του κινδύνου.
Την ίδια στιγμή που ο Ιμπραήμ κατέστρεφε όποιο χωριό αντιστεκόταν και μοίραζε προσκυνοχάρτια σε όσους δήλωναν υποταγή, ο Κολοκοτρώνης απαντούσε ‘’Τσεκούρι και φωτιά στους προσκυνημένους’’. Ο χειρισμός από μέρους του, της ψυχολογίας του Ελληνικού λαού, την κρίσιμη αυτή χρονική περίοδο, ήταν υποδειγματικός. Η φλόγα της επανάστασης έπρεπε να διατηρηθεί πάση θυσία, καθώς οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής είχαν ξεκινήσει τις συνομιλίες για την αναγνώριση ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους. Έτσι, ήταν σκληρός με όσους δεν του έδιναν πίσω τα προσκυνοχάρτια και συγχωρούσε όσους το μετάνιωναν, δίνοντάς τους χαρτιά του Έθνους.
Παράλληλα, χτυπούσε τον οργανωμένο και τακτικό τουρκοαιγυπτιακό στρατό με όποιον τρόπο μπορούσε, χωρίς όμως ποτέ να αντιπαρατεθεί σε τακτική μάχη, παρά τις προτροπές που δεχόταν από την πολιτική ηγεσία των επαναστατών, ακόμα μια απόδειξη της ανυπέρβλητης στρατηγικής του σκέψης. Αντίθετα, εμφανιζόταν σε διάφορα σημεία του Μοριά, συγκέντρωνε στρατό από τις τριγύρω περιοχές, χτυπούσε και ύστερα διέλυε το στράτευμα.
Πέρα όμως από όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, ο Γέρος είχε και πολιτική σκέψη. Και όμως, ένας αγράμματος αγωνιστής, μεγαλωμένος στα βουνά με απίστευτες κακουχίες, είχε τη σκέψη να αποτρέψει το εξαγριωμένο πλήθος να σκοτώσει κάποιους προεστούς, που είχαν προσβάλλει τον πρίγκηπα Δημήτριο Υψηλάντη. Γιατί σε καμία περίπτωση, δεν έπρεπε οι ευρωπαϊκές αυλές να νομίσουν ότι η επανάσταση είχε άλλα κίνητρα, πέρα από εθνικά. Όπως λέει και ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του ‘’Η επανάστασις η εδική μας δεν ομοιάζει με καμμίαν απ’ όσαις γίνονται την σήμερον εις την Ευρώπην. Της Ευρώπης αι επαναστάσεις εναντίον των διοικήσεων των είναι εμφύλιος πόλεμος. Ο εδικός μας πόλεμος ήτον ο πλέον δίκαιος, ήτον έθνος με άλλο έθνος’’.
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης πιστεύω πως είναι η μεγαλύτερη προσωπικότητα του Ελληνισμού τα τελευταία 200 χρόνια. Αναμφισβήτητα έκανε και λάθη. Αλλά πριν κρίνουμε μια ιστορική προσωπικότητα, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψιν και τις συνθήκες που επικρατούσαν εκείνες τις περιόδους. Ο Γέρος του Μοριά, φυλακίστηκε από ομοεθνείς του, με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας (!!!!). Έστω όμως και αργά, είχε την αναγνώριση που του άρμοζε από την Ελληνική Πολιτεία, καθώς τα τελευταία χρόνια της ζωής του ονομάστηκε ‘’Στρατηγός’’ και έλαβε διάφορα αξιώματα. Αναγνώριση που δυστυχώς δεν είχαν πολλοί άλλοι Ήρωες του Έθνους μας.
Με το κείμενο αυτό, δεν έχω στόχο να συγκρίνω τους αγωνιστές του Έθνους μας και να ξεχωρίσω κάποιον από αυτούς. Η επανάσταση είχε πολλές εστίες, σε διάφορα σημεία του χάρτη, όπου υπήρχε Ελληνισμός. Είναι σίγουρο πως η επιτυχία της θα ήταν αμφίβολη, αν είχε απλά τοπικό χαρακτήρα. Παρόλα αυτά, δε μπορώ να σκεφτώ το ‘’παζλ’’ που λέγεται Ελληνική Επανάσταση, χωρίς το ‘’κομμάτι’’ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.
Θυμάμαι ότι τα σχολικά βιβλία, έχοντας δανειστεί μια έκφραση του Μακρυγιάννη, χαρακτήριζαν τους κλέφτες, σαν ‘’τη μαγιά της Λευτεριάς’’. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα από τον Γέρο του Μοριά, δεν υπάρχει. Όταν ξεκίνησε η επανάσταση, ο Κολοκοτρώνης ήταν ήδη ένας τοπικός ήρωας. Καταγόταν από οικογένεια με μεγάλη συνεισφορά στους εθνικούς αγώνες. Ο ίδιος συμμετείχε στα σώματα των κλεφτών, και ήδη από το 1806 ήταν επικηρυγμένος από τους Τούρκους. ΄΄Μπαρουτοκαπνισμένος’’ λοιπόν, και έμπειρος στη φωτιά της μάχης, παράλληλα όμως και πηγή έμπνευσης για τον υπόδουλο Ελληνισμό, ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος την κατάλληλη στιγμή, για τη στρατιωτική ηγεσία της επανάστασης, στη Νότια Ελλάδα.
Οι αρετές του φάνηκαν από τις πρώτες μέρες του Αγώνα. Η απόφασή του για πολιορκία της Τριπολιτσάς, που αποτελούσε το κέντρο του Μοριά, και όχι των περιφερειακών φρουρίων, έδειξε την απαράμιλλη στρατηγική του σκέψη. Αν έπεφτε η Τριπολιτσά, τα υπόλοιπα κάστρα θα ήταν θέμα χρόνου να βρεθούν στην κυριαρχία των Ελλήνων. Στο Βαλτέτσι, η επιμονή, η αποφασιστικότητα και η μαχητικότητα του, έκριναν την έκβαση της μάχης. Το αποτέλεσμα της μάχης στα Δερβανάκια, που αποτελεί ίσως και την πιο γνωστή νίκη των Ελλήνων, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη διορατικότητα που επέδειξε για τις κινήσεις των Τούρκων, παρά τις αντίθετες πληροφορίες που είχε.
Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης, στα απομνημονεύματά του, χαρακτηρίζει τη νίκη στο Βαλτέτσι, την πιο σημαντική στιγμή του Αγώνα για την Ελευθερία. Κατά τη γνώμη μου, η πιο κρίσιμη καμπή της ιστορίας της επανάστασης, ήταν η εισβολή του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Και η αναχαίτιση αυτής της τεράστιας απειλής, είχε τη μοναδική σφραγίδα του μεγάλου μας στρατηγού. Παρόλο που μόλις είχε αποφυλακιστεί, δεν έδωσε σημασία στις προσωπικές πικρίες, και έδωσε όλη του τη ψυχή στην αντιμετώπιση του κινδύνου.
Την ίδια στιγμή που ο Ιμπραήμ κατέστρεφε όποιο χωριό αντιστεκόταν και μοίραζε προσκυνοχάρτια σε όσους δήλωναν υποταγή, ο Κολοκοτρώνης απαντούσε ‘’Τσεκούρι και φωτιά στους προσκυνημένους’’. Ο χειρισμός από μέρους του, της ψυχολογίας του Ελληνικού λαού, την κρίσιμη αυτή χρονική περίοδο, ήταν υποδειγματικός. Η φλόγα της επανάστασης έπρεπε να διατηρηθεί πάση θυσία, καθώς οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής είχαν ξεκινήσει τις συνομιλίες για την αναγνώριση ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους. Έτσι, ήταν σκληρός με όσους δεν του έδιναν πίσω τα προσκυνοχάρτια και συγχωρούσε όσους το μετάνιωναν, δίνοντάς τους χαρτιά του Έθνους.
Παράλληλα, χτυπούσε τον οργανωμένο και τακτικό τουρκοαιγυπτιακό στρατό με όποιον τρόπο μπορούσε, χωρίς όμως ποτέ να αντιπαρατεθεί σε τακτική μάχη, παρά τις προτροπές που δεχόταν από την πολιτική ηγεσία των επαναστατών, ακόμα μια απόδειξη της ανυπέρβλητης στρατηγικής του σκέψης. Αντίθετα, εμφανιζόταν σε διάφορα σημεία του Μοριά, συγκέντρωνε στρατό από τις τριγύρω περιοχές, χτυπούσε και ύστερα διέλυε το στράτευμα.
Πέρα όμως από όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, ο Γέρος είχε και πολιτική σκέψη. Και όμως, ένας αγράμματος αγωνιστής, μεγαλωμένος στα βουνά με απίστευτες κακουχίες, είχε τη σκέψη να αποτρέψει το εξαγριωμένο πλήθος να σκοτώσει κάποιους προεστούς, που είχαν προσβάλλει τον πρίγκηπα Δημήτριο Υψηλάντη. Γιατί σε καμία περίπτωση, δεν έπρεπε οι ευρωπαϊκές αυλές να νομίσουν ότι η επανάσταση είχε άλλα κίνητρα, πέρα από εθνικά. Όπως λέει και ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του ‘’Η επανάστασις η εδική μας δεν ομοιάζει με καμμίαν απ’ όσαις γίνονται την σήμερον εις την Ευρώπην. Της Ευρώπης αι επαναστάσεις εναντίον των διοικήσεων των είναι εμφύλιος πόλεμος. Ο εδικός μας πόλεμος ήτον ο πλέον δίκαιος, ήτον έθνος με άλλο έθνος’’.
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης πιστεύω πως είναι η μεγαλύτερη προσωπικότητα του Ελληνισμού τα τελευταία 200 χρόνια. Αναμφισβήτητα έκανε και λάθη. Αλλά πριν κρίνουμε μια ιστορική προσωπικότητα, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπ’ όψιν και τις συνθήκες που επικρατούσαν εκείνες τις περιόδους. Ο Γέρος του Μοριά, φυλακίστηκε από ομοεθνείς του, με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας (!!!!). Έστω όμως και αργά, είχε την αναγνώριση που του άρμοζε από την Ελληνική Πολιτεία, καθώς τα τελευταία χρόνια της ζωής του ονομάστηκε ‘’Στρατηγός’’ και έλαβε διάφορα αξιώματα. Αναγνώριση που δυστυχώς δεν είχαν πολλοί άλλοι Ήρωες του Έθνους μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου