Αρτηριακή Υπέρταση. Ένας σιωπηρός δολοφόνος.

    Μιαν εξαιρετική εκδήλωση πραγματοποίησε η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Γιαννιτσών  «Ο Φίλιππος» σε συνεργασία με την ΔΗΚΕΠΑ Πέλλας  την Δευτέρα 13-5-2013 και ώρα 20.00΄ στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβούλιου Πέλλας  στα Γιαννιτσά. Εισηγητής ο Αστέριος Καραγιάννης , καθηγητής παθολογίας του Α.Π.Θ., Διευθυντής Β΄ προπαιδευτικής παθολογικής κλινικής του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Θέμα της ομιλίας : «Αρτηριακή Υπέρταση. Ένας σιωπηρός δολοφόνος »

     Πίεση ονομάζεται η δύναμη που προωθεί το αίμα από την καρδιά προς τα αιμοφόρα αγγεία, η τάση δηλαδή του αίματος μέσα  στις αρτηρίες του κυκλοφοριακού  συστήματος. Τα φυσιολογικά όρια της πίεσης είναι από 9 η λεγόμενη μικρή έως 14 η λεγόμενη μεγάλη. Πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια υπάρχει το φαινόμενο της υπέρτασης που ταλαιπωρεί περισσότερο τους πάσχοντες από διαβήτη και όσους υπέστησαν  εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα και υποφέρουν από νεφρική ανεπάρκεια.   Είναι νόσος συνηθισμένη σε άτομα που έχουν περάσει την 5^η δεκαετία της ζωής τους, ενώ 2 στους 3 υπερήλικες άνω των 80 έχουν υπέρταση. Χαρακτηριστική είναι η υπέρταση της «άσπρης μπλούζας», η οποία σχετίζεται με το άγχος και την αγωνία που βιώνουν οι ασθενείς ενόψει της εξέτασης τους από τον γιατρό. Χρήσιμο είναι να μετράμε με πιεσόμετρα ηλεκτρονικά, συνήθως, 2 φορές την ημέρα την πίεσή μας. Απαραίτητη θεωρείται η ηρεμία που πρέπει να χαρακτηρίζει το άτομο, η ανάπαυση σε καθιστή θέση με την ράχη και το χέρι υποστηριζόμενα και την κατάλληλη για να περαστεί στο χέρι του κάθε ενδιαφερόμενου, περιχειρίδα.

          Η γενική εξέταση αίματος,  σάκχαρου, ουρίας, κρεατίνης, λιπιδίων, κάλιου, νάτριου, γενική ούρων και το γνωστό  καρδιογράφημα βοηθούν πολλαπλώς προς την κατεύθυνση της έγκαιρης διάγνωσης και κατ΄ επέκταση της  ορθής αντιμετώπισης της πάθησης. Δεν υπάρχουν αόριστα και γενικά αίτια της υπέρτασης και ούτε ο όρος «νευροπίεση» γίνεται αποδεκτός από την ιατρική επιστήμη. Η υπέρταση επιδεινώνεται  από την χορήγηση επιλεγμένων φαρμάκων όπως: κορτιζόνη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αποσυμφορητικά μύτης, αντισυλληπτικά και ορισμένα αντικαταθλιπτικά.

         Εμφανείς   επιπτώσεις  δεν έχουμε, υπάρχουν όμως σοβαρές επιπλοκές στην καρδιά, στον εγκέφαλο, στους οφθαλμούς και στα νεφρά. Σημαντικά είναι τα οφέλη της υπερτασικής θεραπείας και ως βασικός στόχος της θεραπείας είναι η μακροχρόνια μεγαλύτερη δυνατή ελάττωση των συνολικών καρδιαγγειακών κινδύνων.  Η θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης επιτυγχάνεται με : 1o  μη φαρμακευτική θεραπεία και 2o φαρμακευτική θεραπεία. Είναι απαράδεκτη εικόνα η μανιώδης τάση των Νεοελλήνων προς την βλαβερή συνήθεια του καπνίσματος: Η Ελλάδα  πρώτη στην Ευρώπη στο κάπνισμα γυναικών και δεύτερη στους  άνδρες!  Σε πολλές χώρες περιόρισαν το κάπνισμα και το απαγόρευσαν τελείως στους κλειστούς χώρους, στην δε ταλαίπωρη  πατρίδα μας, εδώ και χρόνια, ακόμη το συζητάμε! Αναρωτιέται κάποιος πως ίσως θέλουμε να διατηρήσουμε εξαρτημένους και εθισμένους τους πολίτες μας  δίχως δυνατότητα ελευθερίας και δύναμης ψυχικής και συναισθηματικής.

     Το μεταβολικό σύνδρομο είναι μια έννοια που προβληματίζει τους ειδικούς στον συγκεκριμένο επιστημονικό χώρο. H διακοπή του καπνίσματος, η ελάττωση της κατανάλωσης οινοπνεύματος και αλατιού αποτελούν απαραίτητους όρους για την αντιμετώπιση της υπέρτασης και έτσι πετυχαίνουμε  ταυτοχρόνως και μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων και εμφραγμάτων. Το ποιο σημαντικό πράγμα όμως είναι η υιοθέτηση ενός διαφορετικού τρόπου ζωής και φιλοσοφίας από αυτήν που έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια.  Η παχυσαρκία, για παράδειγμα,  που εκδηλώνεται σε τρομακτικούς αριθμούς στον δυτικό τρόπο ζωής έκανε την εμφάνισή της και στην Ελλάδα: είμαστε δεύτεροι στην Ευρώπη! Το φαινόμενο ειδικά στα Ελληνόπουλα προκαλεί δυσάρεστους συνειρμούς. Οι  ώριμοι άνδρες θα πρέπει να έχουν περίμετρο μέσης όχι πάνω από 102 εκατοστά και οι γυναίκες να μην υπερβαίνουν τα 88, αν θέλουν να είναι και να αισθάνονται υγιείς.

       Τέλος πολλαπλώς ωφέλιμο για την υγεία όλου του πληθυσμού θα ήταν αν καταπολεμούσαμε την καθιστική ζωή, την τεράστια κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών, τα αναψυκτικά και την λήψη λιπών και ζάχαρης.   Ωφέλιμο θα ήταν αν  εφαρμόζαμε προγράμματα καθημερινής ενασχόλησης με χειρωνακτικές εργασίες και δραστηριότητες Το βάδισμα, το τρέξιμο, η ποδηλασία, το κολύμπι κ.ά. αποτελούν μέρη της δυναμικής άσκησης, ενώ η άρση βαρών κ.ά. είναι εκφάνσεις της στατικής άσκησης. Η επιλογή της φυσικής δραστηριότητας να είναι τέτοια που να ταιριάζει στις προτιμήσεις και τις δυνατότητες του κάθε ατόμου και έχει άμεση σχέση με το φύλο, την εργασία, την ηλικία και την κοινωνικοοικονομική θέση του.

     Η καταπολέμηση του στρες είναι ένα άλλο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί από την σύγχρονη κοινωνία. Τα υπερτασικά χάπια χρειάζεται να λαμβάνονται μέχρι 2 την ημέρα, παραλλήλως με την ρύθμιση της χοληστερίνης, του διαβήτη συνιστάται δε μικρή δόση ασπιρίνης  για κάθε ασθενή.

   Τέλος, σημαντική διάσταση παίρνει το θέμα της διατροφής του σύγχρονου ανθρώπου. Η νηστεία της εκκλησίας μας συμβάλλει στην απαλλαγή και στην αποτοξίνωση του οργανισμού μας από περιττές και ανώφελες ουσίες. Η μεσογειακή διατροφή επιβάλλει  με την γνωστή της πυραμίδα τροφών ελάχιστη κατανάλωση κόκκινου κρέατος, την  αφθονία φρούτων και λαχανικών και  αρκετές φορές όσπρια και δημητριακά. Η  κατανάλωση ψαριών, γαλακτομικών προϊόντων και σε λογικές ποσότητες του  άσπρου κρέατος βοηθάει τον οργανισμό του ανθρώπου ώστε να αποκτήσει υγιές σώμα και συμβάλει σε μιαν ισορροπημένη  διατροφική εικόνα.   

    Μετά το πέρας της εισήγησης τέθηκαν πολλές ερωτήσεις στον ομιλούντα και διατυπώθηκαν αξιοπρόσεκτες  απορίες  από το ευάριθμο ακροατήριο του Ανοικτού Λαϊκού Πανεπιστήμιου Γιαννιτσών,  πράγμα που πιστοποίησε  την σοβαρότητα του ζητήματος και απέδειξε το διαρκές ενδιαφέρον του κοινού για τέτοια θέματα.

Λάζαρος Η. Κενανίδης, θεολόγος,

δντής 2^ου Γυμνάσιου Γιαννιτσών, υποψ. διδάκτορας Α.Π.Θ.